XI. ANERCHIADAU A CHYNGHORION.
PAN yn dweyd ei brofiad yn y seiat, neu yn dweyd gair mewn cyfarfod dirwest, arferai Tomos yn fynych iawn ddefnyddio ffugyrau a chymariaethau yn dwyn cysylltiad â'r bywyd milwrol; yr hyn oedd yn hollol naturiol i hen filwr i'w wneyd. Dyma fel y dywedai unwaith, mewn seiat, mae'n debyg,—
"Beth oedd Batl Waterlŵ yn ymyl Batl Calfaria? A beth oedd y Little Corporal (Napoleon) fel General yn ymyl Iesu Grist? Tydw ddim yn gwybod i Napoleon na Wellington ollwng yr un shot eu hunain yn Waterlw; y sowldiwrs, poor fellows, oedd yn gwneyd hynny. Ond am Iesu Grist, y General mawr sy gyno ni, mi aeth o i ffrynt y fatl ei hunan, ac mi ollyngodd hen ganans mawr cyfiawnder ar ben ei holl elynion. Pan oedd o'n gweld fod y fatl yn troi o'i blaid, dyma fo'n gwaeddi Gorffennwyd Dyna ichi parting shot; ac mae'r diafol a'i griw heb ddwad atyn eu hunain byth ar ei hol hi. Gneyd y cwbwl ei hun ddaru'r General mawr yma.
"Clirio llyfrau'r nef yn llawn,
Heb ofyn dim i mi."
Yn amser rhyfel y Crimea dywedai,—
"Pe baswn i yn cynnyg fy hun i Lord Raglan i fynd allan i'r Crimea, mi fasa'n deyd
