Gu ŵr, rhawg erys ar go'i ragoriaeth,
Cywirdeg ydoedd, caredig odiaeth;
O Seion o'i ôl cyfyd sŵn alaeth,
Am ei llawn noddwr trwm yw Llenyddiaeth,
Am wawr hoffrudd, am air ffraeth - Bardd Treflys
Drwy Eifion erys diderfyn hiraeth.
Y mae'r olygfa o fynwent Treflys yn ogoneddus. Y mae mynyddoedd Llŷn, Arfon, a Meirionnydd yn gylch am dani ac y mae un bwlch yn y cylch, a môr glas pell sydd yn y bwlch hwnnw. Buom yn eistedd ar y llethr, ar gae adlodd, i synnu at yr olygfa, ac ni cheisiaf fi ei darlunio. Daeth dyn heibio, a ddangosodd dalcen y Garreg Wen, draw ymhell, dros ddyffryn a gwastadedd.
Yr oedd y dydd yn mynd, a'n ffordd ato'n hir. Aethom i lawr gorau gallem hyd y caeau serth i'r Morfa Bychan, lle agored ystormus, gydag ychydig o ddefaid yn blewynna hyd dwmpathau grugog dyfai yma ac acw yn y tywod. Ond dipyn oddi wrth y lan, yr oedd caeau gwastad fel bwrdd, dan wenith tonnog. Wedi taith flin gadawsom y môr, a daethom at lyn ar ochr y ffordd, a lili'r dŵr ar ei ymylon. Oddi wrth y llyn arweiniai ffordd dywodlyd i fyny at dy gwyn ar y fron. Dringasom i fyny, heibio i ffynnon o ddyfroedd clir. Daethom at gefn y tŷ, ac yr oedd geneth fach yn cychwyn i hel y gwartheg.
"Ai hwn ydi'r Garreg Wen?"
"Ie, mae meistres yn y tŷ."
Gyda'r gair daeth gwraig ieuanc i'r drws, a
