ei gilydd yr un oedd yr arwyddion dri mis ynghynt pan fu Gwyn yn ei wely am dros wythnos.
"Os na fydd o'n well yn y bora," meddai Edward Ifans, "mi ofynna' i i Doctor Roberts gael golwg arno fo."
"Mi liciwn i gael gafael yn hogyn y Twm Parri 'na," ebe Megan yn chwyrn.
Hogyn Twm Parri? Pam?"
"Fo ddaru wthio Gwyn i'r afon."
"Sut gwyddost ti?"
"Y bachgen bach ddaeth i'm nôl i ddeudodd wrtha' i." Bu distawrwydd am ennyd: syllai Edward Ifans yn ddwys ir tân.
"Mae'n biti, ond ydi?
"Be', Tada?"
"Fod yr ymryson 'ma'n mynd i blith y plant fel hyn. Gweithiwr yn erbyn gweithiwr, partnar yn erbyn partnar, gwraig yn erbyn gwraig, teulu yn erbyn teulu." Ysgydwodd ei ben yn drist wrth chwanegu, "A 'rwan, plant yn erbyn plant, ysgol yn erbyn ysgol. Be' fydd diwadd yr holl helynt, tybad? Mi fydd 'i ddylanwad o fel gwenwyn drwy'r lle 'ma am flynyddoedd meithion, mae arna' i ofn. 'Ddaru'r un ohono' ni feddwl ar y cychwyn y dôi petha' i hyn, y basan ni'n chwalu cartrefi, dryllio aelwydydd, rhwygo'r holl ardal, ac yn gweld drwg-deimlad ym mhobman-ar y stryd, yn y siop, yn yr ysgol ymhlith y plant, hyd yn oed yn y capal. Gresyn na fasa' 'na ryw ffordd i gadw'r plant yn lân rhagddo. A'r capeli. Y Sul dwytha' yn Siloh 'cw, dyma'r hen William Parri yn pasio sêt Meic Roberts wrth fynd â'r Cymundab o gwmpas."
"Mi glywis i. Am 'i fod o'n Fradwr, yntê?
"Ia. A phan ddaru Mr. Edwards siarad hefo fo wedyn, 'roedd o'n hollol ddiedifar, fel 'tai o wedi cyflawni rhyw orchest. Na wn i, wir, wn i ddim be' ddaw ohono' ni os aiff yr hen helynt 'ma ymlaen yn hir eto."
Ni chysgodd Gwyn drwy'r nos honno oherwydd y boen o gwmpas ei galon ac yn ei aelodau, a griddfannai wrth droi ar ei gefn neu ar ei ochr. Galwodd ei dad yn nhŷ Doctor Roberts ben bore, ac addawodd y meddyg y deuai i fyny i Dan-y-bryn yn union, cyn dechrau gwaith y dydd. . . . A chadwodd ei air.
