"Mae Llew yn fab i ddyn styfnig o'r enw Edward Ifans, Martha . . . Wir, mae'r lobscows yma'n dda."
"Mae digon ohono fo," meddai hithau, gan gymryd ei blât i'w ail-lenwi.
Yr oedd cnocio mawr i'w glywed yn y drws nesaf, yn hen dŷ Idris, fel petai rhywun wrthi'n curo hoelion neu fachau i'r mur.
Nodiodd Edward Ifans tuag at y sŵn, gan wenu.
"Ia, cura di faint a fynni di, Wil," meddai."Yr ydan ni'n falch o glywad swn yn y drws nesa"." Yna troes i gyfarch mur y tŷ nesafi lawr: "A thitha', Huw, os lici di, cura ditha'."
Fel pe'n derbyn y gwahoddiad, dechreuodd rhywun guro ar fur y tŷ hwnnw hefyd, a chwarddodd Martha. Wil Sarah a oedd yn y tŷ nesafi fyny a Huw 'Sgotwr yn yr un nesaf i lawr, y ddau wedi dychwelyd o Bentref Gwaith y diwrnod cynt.
"Pryd y cyrhaeddodd 'u dodrefn nhw, Martha?"
"Bora 'ma. Ned y Glo ddaeth â nhw i fyny o'r Stesion, ac mae hi wedi bod fel ffair yma drwy'r dydd. Mi gafodd Ned help un neu ddau o ddynion sy heb ddechra' gweithio eto i gario'r petha' o'r drol i'r tŷ, ond rhywfodd neu'i gilydd fe gymysgwyd rhai o'r dodrefn. Mi ddaeth Wil Sarah i mewn yma amsar cinio i ofyn imi am fenthyg dropyn o lefrith i wneud 'panad, ac yr oedd o'n fawr 'i ofid. 'Does gen' i ddim bwrdd yn y tŷ, Martha Ifans,' medda' fo, ' dim ond coes un yn y parlwr. 'Roedd 'na dop sy'n sgriwio i ffwrdd ar hwnnw, ond dyn a ŵyr lle mae o wedi mynd.' Pwy ddaeth i mewn y munud hwnnw ond Huw 'Sgotwr—'fynta' isio dropyn o lefrith. Diawch, mae'r lle acw yn fyrdda' i gyd,' medda' fo. 'Dau yn y gegin ac un a hannar yn y parlwr. Gobeithio i'r nefoedd nad rhywun o Bentre' Gwaith pia' nhw.' . . . Ond yr oedd y ddau yn weddol strêt pan es i yno pnawn 'ma. Wel, fel'na mae hi-rhai yn cyrraedd yn ôl a rhai yn gadal o'r newydd yn 'u lle nhw."
Pryd mae'r teuluoedd yn cyrraedd? 'Fory?"
'Ia. . . O, 'roedd Wil wedi galw i weld Idris echnos. Maen' nhw'n o lew, wir, medda' fo, ond bod Kate yn gorfod cadw i mewn ar y tywydd oer 'ma."
"'Oedd . . . 'oedd dim blys ar Idris i . . . i drio dŵad yn 'i ôl i'r chwaral?"
"Roedd o . . . braidd yn hiraethus, medda' Wil, ac yn sôn llawar am 'i hen fargan ac am Lechfaen. Ond mae o'n cael
