"Ugeinia', meddan' nhw. Yr on i isio mynd, ond 'chawn i ddim gan 'nhad."
Pwy ydi dy dad?"
"Edward Ifans."
"Tan-y-bryn?"
"Ia.'
"'Rwyt ti'n frawd i Idris, felly?"
"Ydw'.
"Mae Idris yn mynd i'r Sowth fora Mawrth."
"'Ydi o? Taw, fachgan!"
Bu tawelwch rhyngddynt am ysbaid, ac yna gofynnodd y bugail yn sydyn :
" 'Oes 'na le o hyd ar y trên 'na?"
"Oes, digon, am wn i...
Pam?"
"'Hidiwn i ddim â mynd hefo Idris, wsti."
"'Wn i ddim sut yr ydach chi'n medru byw mewn lle mor unig," sylwodd Llew.
Chwarddodd Dic yn dawel. "Mae'r hen fynydd 'na yn mynd i waed rhywun," meddai. "Yn y tyddyn bach 'na y magwyd fi, wel'di, a 'nhad o'm blaen i, a rhywfodd... Mi füm i'n drofun symud i Lechfaen droeon, ar ôl imi roi'r gora' i'r defaid a dechra' yn y chwaral..."
"Ers faint ydach chi'n gweithio yn y chwaral, 'ta'?"
"Wyth mlynadd. Bugeilio a chadw tipyn o dyddyn yr on i cyn hynny. Ond 'fedrwn i ddim cael bywoliaeth, wsti, ac mi werthis fy nefaid a'r ddwy fuwch i Ned, brawd y wraig."
"Fo bia'r merlyn 'ma. Do, mi fûm i'n drofun chwilio am dŷ yn Llechfaen, ond pan ddown i adra' ar ddiwedd wythnos, hyd yn oed yn y gaea' a'r eira dros bob man, 'fedrwn i ddim meddwl am adael yr hen le."
"Ond beth am eich gwraig?"
"Yn rhyfadd iawn, yr oedd hitha' yr un fath. Y tyddyn nesa'—Ned 'i brawd hi sy yno 'rŵan—oedd 'i hen gartra' hi. Ond 'rŵan, ers rhyw ddeufis, er pan orffennis i yn y gwaith copar, y Sowth ydi popath ganddi hi...'Oeddat ti'n 'nabod Wil Llwyn Bedw yn Llechfaen acw?"
"Oeddwn yn iawn. 'Roedd o'n gweithio yn ymyl 'nhad a finna'. Fo oedd un o'r rhai cynta' i adael am y Sowth, yn fuan ar ôl i'r streic ddechra'." Piti amdano fo, yntê? Fe gafodd 'i ladd y dwrnod cynta' yr aeth o i lawr y pwll glo."
"Yr ail ddwrnod."
"O?"
