Torrodd hwtiadau yn gymysg â'r lleisiau chwerwon, a chododd "J.H. " ei law, gan nodio'n ddeallgar.
"Pob un ag asgwrn cefn ganddo," cywirodd yn dawel.
"Bu rhai, ond ychydig iawn, yn gweithio am rai wythnosa'.."
"Gweithio? Cynffonna!"
"Llyfu llaw!"
"Llyfu 'sgidia'!"
"Ychydig oedd 'u nifer nhw," aeth y siaradwr ymlaen.
"Fe safodd pawb arall yn unol a chadarn tu ôl i'r Pwyllgor, a buan y torrodd y bradwyr 'u calon. Dywedai'r awdurdoda' nad oedd gennym ni hawl i bwyllgor, ei fod yn ymyrryd â rheolaeth y chwarel, ac nad oedd yn ein cynrychioli ni fel chwarelwyr. Anodd gwybod ym mh'le y ceir pwyllgor yn cynrychioli corff o weithwyr yn well. Yr oedd pob rhan o'r gwaith a phob dosbarth o'r gweithwyr wedi ethol aeloda' arno. Ac ynglŷn ag ymyrryd â rheolaeth y chwarel, sut yn y byd yr oedd cyflwyno achosion gweithwyr diwyd ac onest, a fethai'n lân â chadw'u plant rhag angen, yn ein gwneud ni'n cuog o hynny? Nid oedd angen pwyllgor arnom, meddai'r awdurdoda', gan fod gan bob gweithiwr hawl a ffordd i fynd â'i gŵyn yn syth at y swyddogion. Dywedem ninna' fod achos gweithiwr unigol a oedd yn dioddef cam yn achos i'r lliaws, i bob un ohonom."
Pwysleisiodd y pedwar gair olaf, gan godi'i lais yn herfeiddiol, a tharan o gymeradwyaeth oedd ateb y gynulleidfa. "'Wnaiff o ddim drwg imi ddarllen y penderfyniad a dynnwyd allan gennym yr amser hwnnw, ar ddechra'r streic honno. Dyma fo: Gofynnwn hawl llafurwyr i gyduno â'i gilydd i weithredu drwy bwyllgor a dirprwyaeth er sicrhau ein hawliau teg a rhesymol, a hyderwn y bydd i holl feibion llafur drwy'r wlad sefyll y tu cefn inni yn ein brwydr dros yr egwyddor hon.' Dadl yr awdurdoda' oedd bod gan bob gweithiwr ryddid i ddwyn cwynion o flaen ei Stiward. . ."
Torrodd chwerthin ysgornllyd a hwtiadau drwy'r Neuadd. "Ac yna, os byddai angen, at y Stiward Gosod..." Aeth yr ysgorn yn floddest o chwerthin a bloeddio, ac fel y tawelai'r cynnwrf, clywai Llew a phawb arall lais Dic Bugail yn dynwared acenion main, defosiynol Mr. Price-Hymphreys, y Stiward Gosod.
"Wel . . . y . . . wel, wir . . . wel, yn wir yn wir i chi, frawd annwyl... y yr ydw' i'n un hawdd iawn i . . . y . . .
