A phan gyrhaeddodd y tri ohonynt y tro tua'u cartrefi, yr oedd Dic yno, a'r bunt yn ei boced.
"Rhaid imi fynd i siopa heno cyn troi adra'," meddai. "Mi a'i i ddrws cefn Liverpool Stores : mae'r hen Jones yn siŵr o roi'r negas imi. Ac os bydd Eban o gwmpas y stabal, mi ga' i ffîd i'r merlyn yr un pryd."
Dringodd y pedwar allt serth Tan-y-bryn, a daliasant yr hen Ishmael Jones a'i basio ar y ffordd.
"Cwarfod da, Ishmael Jones," gwaeddodd Llew yn ei glust cyn brysio ymlaen. Yr oedd arno eisiau dangos ei fod yn ddyn, yn chwarelwr ar streic.
"Da-da?" meddai'r hen ŵr, gan deimlo ym mhoced ei wasgod. "Nac oes, wir, fachgan, ddim un."
"Hylô, i b'le mae o'n mynd?" sibrydodd Idris wrth ei dad ymhen ennyd.
Tuag atynt, a'i glog fawr tros ei ysgwyddau a'i het uchel, lydan yn rhoi iddo'i lawn urddas, deuai Price-Humphreys, y Stiward Gosod, gŵr ni hoffid gan neb ond cynffonwyr yn y chwarel. Trigai ef mewn clamp o dŷ yn y coed uwchlaw'r pentref, tŷ unig, mawreddog, tywyll, fel ef ei un. Pan chwaraeai plant yn y coed, cadwent ymaith o gyffiniau "Annedd Uchel," a chilient yn yr un modd, yn reddfol, oddi wrth y perchennog a'i glog dywyll a'i het enfawr pan welent ef ar y stryd. Yr oedd hynny'n beth rhyfedd, oherwydd gwyrai weithiau i siarad yn ddwys a charedig â hwy, a chafodd ambell un ddimai ganddo o dro i dro. Ni ddeallai ef y peth o gwbl.
"O, methu byw yn 'i groen nes cael gwybod be' ddigwyddodd yn y cwarfod," atebodd Edward Ifans dan ei anadl.
Safodd Price-Humphreys pan ddaeth atynt.
"Noswaith dda, Edward Ifans," meddai'i lais main, defosiynol, gan swnio fel petai ar fin ledio emyn. "Yr ydw i'n gobeithio na ddaru'r . . . y . . . cyfarfod heno ddim . . . y . . . dewis llwybr . . . y. . . annoeth.
"Mi ddaru ni benderfynu condemnio ymddygiad y rhai . ." "Y Bradwyr," torrodd Dic Bugail ar ei draws, â brath yn ei lais.
"Y rhai sy wedi dechra' gweithio," meddai Edward Ifans, a mynegi unwaith eto ein ffydd yn ein hachos."
"Hm..
y . . . piti, piti. 'Roeddwn i'n . . . y . . . gobeithio
y basach chi'n . . . y . . . ailystyried ac yn . . . "
