₨"'Oeddach chi, wir?" saethodd Dic Bugail y geiriau ato. "Wel," meddai Edward Ifans, gan frysio i ddweud rhywbeth, rhag ofn i Dic bechu'n anfaddeuol, "'roedd y dynion i gyd yn unfarn ar y pwnc."
Hm . . . y . . . piti, piti, yn wir yn wir. A'r hen chwaral yn mynd mor dda cyn i'r . . . y . . . helynt 'ma ddigwydd, yntê ? "
"Yn dda i bwy, Mr. Price-Hymphreys?" gofynnodd Dic rhwng ei ddannedd.
"Y mae hi'n noson braf iawn heno eto, Mr. Price-Humphreys," sylwodd Edward Ifans yn frysiog, gan droi i gychwyn ymaith. Ydi, wir, braf iawn."
Ond yr oedd hi'n rhy hwyr. Gwyrodd y Stiward Gosod tuag at Dic a gofynnodd yn hynod gwrtais :
"A beth oeddach chi'n feddwl wrth y . . . y sylw yna, Richard Jones?"
Gwyddai pawb yn y chwarel am y cwrteisi llyfn hwnnw, am dynerwch melfedaidd y llais, am y wên or-gyfeillgar ar yr wyneb tenau, dwys. Nid ofnai neb y Pen Stiward pan ymddangosai'n llym a ffroenuchel, ac ni faliai chwarelwr ryw lawer pan daflai Price-Humphreys eiriau cas tuag ato. Ond tu ôl i'r wên hon yr oedd colyn gwenwynig, creulondeb oer. Hi a yrrodd lawer gweithiwr medrus o'i " fargen " rywiog ar wyneb y graig i slafio ar ddarn o wenithfaen: hi a'i herlidiodd ef wedyn o'r chwarel i anobaith segurdod a thlodi. Gwelsai Dic y wên, a gwyddai nad oedd fawr wahaniaeth beth a ddywedai bellach. Caledodd ei wyneb a theimlai Llew, a safai wrth ei ochr, bob nerf yng nghorff y bugail yn tynhau.
"Mae gin' i wraig a thri o blant," meddai, "nid hannar dwsin o gathod fel sy gynnoch chi. Ond yr ydw' i'n o siŵr fod cathod Annedd Uchal' yn cael gwell bwyd na phlant rhai fel fi. Yr ydw' i'n dallt 'u bod nhw'n mynd yn dew," chwanegodd yn chwerw, " yn gathod digon o ryfeddod . . . "
"Rwan, Dic, 'machgen i, 'wnaiff siarad fel'na les i neb," torrodd Edward Ifans ar ei draws. "Mae arna' i ofn bod y cyfarfod 'na wedi'i gynhyrfu o, Mr. Price-Humphreys," eglurodd wrth y Pen Stiward.
"Wel . . . y . . . mi wyddom ni fod teimladau'n mynd yn . . . y . . . chwyrn ar . . . y . . . adega' fel hyn, Edward Ifans. Ydyn' ydyn', yn wir yn wir. Ac y mae hynny'n . . . y . . . bur naturiol, efalla".". Daliai i wenu'n or-faddeuol.
