Neidio i'r cynnwys

Tudalen:Cofiant D Emlyn Evans.djvu/124

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

Mr. Parry yn teimlo fod myned i'r borfa am dymor yn llawn mor angenrheidiol i'r meddwl ag ydyw —i'r corff, neu hwyrach ei fod yn gweithio yn ddistaw ynglyn a rhyw chef d'œuvre ag sydd i'n synnu yn fuan! Pa fodd bynnag y mae yn ffaith mai dim ond prin dal i fyny ei reputation mae wedi wneud drwy y darnau bychain ag ydym wedi dderbyn o'i law ers amryw flynyddau bellach, ac o ganlyniad yr ydym yn croesawu ymddangosiad y rhangân hon fel rhywbeth uwch a theilyngach o'r awdur." Tebig fod atsain hiraeth am "feddwl yn rhydd at feddyliaeth gerddorol" yn y dyfyniad hwn, ond yma eto y mae'r syniad o rhyw waith. yn ymwthio i'r golwg. Cyfeiriwn at hyn am ei fod yn raddfa (stage) yn hanes uchelgais dyn ieuanc —yr awydd i wneuthur rhywbeth mawr fyddo'n taro'r dychymyg ac yn tynnu sylw'r byd nes dod i weld, ac ar y ffordd i ddod i weld (os bydd yna dwf) fod gwir fawredd yn fater o ansawdd yn hytrach nag o faintioli. Mae'r pregethwr ieuanc uchelgeisiol eisieu'i "gwneud hi" mewn pregeth fawr, cael eglwys fawr, bod yn bregethwr mawr—neu fynd at y Saeson, ac i Lundain—ac yna daw i weld, os gweld a wna, os "achubir" ef, mai gwasanaeth syml sydd yn fawr, ac mai "false Infinite" yw'r llall.[1] Teimlai Emlyn fod byd cystadleuaeth eisteddfodol, a byd canig a thôn, yn rhy gyfyng i'w uchelgais ef y pryd hwn, a hiraethai am awyrgylch fwy eang a rhydd; yn raddol y daeth i weld fod y rhyddid hwn iddo ef mewn gwasanaeth syml i'w genedl a'i oes—ond fe ddaeth i weld, ac yna i wneuthur.

  1. Y mae gan George Macdonald stori "Home Again" yn ymdrin â'r mater.