y genedl ydyw? Y peth pwysig yw llenwi'r "ffurf" â "chynnwys" cyfaddas i eisieu'r genedl ar y pryd.
Profodd Bedd Llewelyn—a datganiad diail Eos Morlais ohoni—fod cyflawnder amser "y Gân" wedi dod yng Nghymru cymerodd y wlad "by storm." Fod yna gyfnod fel hyn i'r Gân sydd amlwg, fel y dengys ef ei hun mewn ysgrif o'i eiddo'n ddiweddarach:
"Efallai nad oes un dosbarth o gerddoriaeth. ag y mae ein datblygiad wedi bod yn fwy cyflym ynddo na'r Gân; er nas gallwn ystyried ein bod eto wedi cyrhaedd tir mor uchel ynddo ag yn y Ganig, yr Anthem, a'r Dôn, ac efallai rai ffurfiau eraill.
"Nid yw hyn ond a ddisgwylid, oherwydd dim ond yn ddiweddar y cychwynwyd gyda'r Gân o'i chymharu a'r lleill; ac i hyn hefyd y mae esboniad parod. Y mae y Gân briodol yn gofyn rhyw gymaint o allu a gwybodaeth chwareyddol o du y cyfansoddwr, ond nid oedd cerddorion Cymreig cyfnod cyntaf ein hadenedigaeth gerddorol—yr un anthemol o Mills i Lloyd, etc.—yn chwareuwyr, nac fel dosbarth yn medru ysgrifennu cyfeiliant offerynol: ac y mae yr un sylw yn gymhwysiadol, er i raddau llai, at y cyfnod nesaf, yr un canigol—Gwilym Gwent, etc. Gwir y ceid eithriad yn Owain Alaw, er esiampl, ond cynnil iawn oedd hyd yn oed ei gyfeiliannau ef o'u cymharu ag eiddo y cyfnod caneuol presennol—ychydig oedd y mater gwir annibynnol a roddai i'r offeryn: bellach, o bosibl, y mae y rhan offerynnol yn trespasu gormod ar y llais, a theitl aml i ddarn ddylai fod, nid' Can i lais gyda chyfeiliant i'r piano,' ond yn hytrach, Pot—pourri i'r piano gyda brawddegau achlysurol i'r llais."
