Tudalen:Cofiant a gweithiau Risiart Ddu o Wynedd.djvu/137

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

RISIART DDU. 125

amcan yn beth nas gallwn ei gymeradwyo. Os bydd y cyfryw gyfansoddiad yn cynwys ambell i syniad gwych, dylid gwerthfav, rogi pob teilyngdod o'r fath, ond dylid lief yd gondemnio y cyfanivaith. Yr oil y dadleuwn drosto yw, foci cyfansoddiad athrylithgar, er yn cynwys rhai brychau, yn well na'r cyfansodd- iad perffeithiaf, os yn aniddifad o athryiith ; megys y mae yr haul, er fod rhai brychau ar ei wyneb, yn taflu y ser perffeithiaf i'r cysgod. Yr ydym hefyd yn meiddio myned gam yn mhellach, a dywedwn, heb y petrusder lleiaf, fod y cyfansoddiad mwyaf afreol- aidd, os yn cynwys rhai syniadau ardderchog, yn well na'r cyfansoddiad trefnusaf, os yn gwbl ddienaid a diwerth. Gwell cael un bathodyn o aur pur, hyd yn nod pe byddai wedi ei gladdu mewn llaid, na phe ceid can' punt o arian drwg mewn pvvrs ysblenydd.

Ar ol gosod i lawr ein safon, fel hyn, awn yn mlaen i farnu bardd Olynnog, oreu gallwn, yn ol y safon hono.

Gallem enwi amryw bethau a nodweddent Eben fel bardd, megys ei ddychymyg toreithiog ; ac hefyd ei feiddgarwch, ei nerth, a'i ysplander — nodweddion a ganfyddir yn eglur yn ei syniadau ac yn ei arddull yr un pryd. Ond yr ydym yn credu y gwnaem gyf- iawnder â'r prif-fardd, pe dodem un gair yn unig i gynrychioli ei brif ragoriaethau, sef y gair aruch- eledd. Y mae rhai o'r beirdd Oymreig yn fwy am- ryiviol a lliosog yn eu rhagoriaethau nag Eben, ond anhawdd dweyd fod odid neb o honynt yn meddu rhagoriaethau mivy nag sydd ganddo ef, yn gymaint a'i fod yn rhagori mewn peth mor bwysig a'r aruchel. Hwyrach y bydd rhywun yn barod i ddweyd mai gallu i greu ydy w prif ragoriaeth bardd, ac fod genym un bardd Oymreig yn fyw yn awr sydd yn meddu y gallu hwnw i raddau helaethach nag yr oedd Eben