142 COFIANT
Dodwyd y feirniadaeth tichod yn mhlith yr ysgrifau rhyddieithol sydd yn y " Geirionydd," ac y mae hyny yn awgrymu mai Ieuan, ac nid ei gydfeirniad, a'i hysgrifenodd. Y mae yr ergyd lem a roddir i'r mes- urau cynghaneddol hefyd yn awgrymu yr un peth ; canys ysgrifenodd Ieuan yn dra nerthol yn erbyn y " mesurau caethion " yn y " Gwladgarwr." Barna rhai, pa fodd bynag, mai yn y gynghanedd y cyfan- socldodd oreu. Dyma fel y dywed awdwr galluog y traethawd ar ei " Puchedd a'i Weithiau Llenyddol " sydd yn nechreu y " Geirionydd," — " Y mae yn ei Awdlau, i'n bryd ni, ar y cyfan, wedi dyfod allan yn gryfach nac yn yr un dosbarth arall o'i waith, er rhagored ydy w y Ueill oil." Ond i ddychwelyd at ein pwnc, bu Ieuan yn ddigon teg, er gwaethaf eiragfarn at y gynghanedd, i roddi canmoliaeth deilwng i fed- rusrwydd Eben Fardd yn y mesurau cynghaneddol. Addefir fod " y dull " nid yn unig yn eglur a deallad- wy, ond hefyd "yn rhwydd a rhedegog, a meddyl- ddrychau yr awdwr yn dryloyw ac eglurlawn." Nid anmhriodol mynegu yma fod Eben yn un o'r cyng- haneddwyr goreu. Hwyrach fod rhai yn rhagori arno mewn llyfnder a naturioldeb, ond am nerth y mae yn ddiguro, ac yn ogyfuwch â Dewi Wyn ei hunan. Y mae ei Awdlau mor lawn o gynghanedd, nes y cwynai un beirniad eu bod wedi eu cynghaneddu yn rhy rymus, gan ddadleu fod gormod o gynghanedd yn foddion i gelu y meddwl yn hytrach na'i rymuso a'i addurno, yr un fath ag y mae gormod o addurniadau allanol yn foddion i guddio tegwch benywaidd, yn hytrach nag i'w osod allan yn y ffordd oreu. Yr oedd Eben yn feistr yn y gynghanedd. Er rhagored cyng- haneddwr ydoedd ei gydoeswr, Ieuan Glan Geirionydd, eto ni byddai ef yn gallu ymddangos yn hollol gar- trefol yn y mesurau cynghaneddol ; ond am Eben, yr
