Tudalen:Cofiant am y Parch Richard Humphreys.djvu/152

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

onid ydych Mr. Humphreys? meddwn wrtho un diwrnod. O ydwyf yn sicr,' oedd ei ateb.

Byddai yn ateb pob cwestiwn yn nghylch diogelwch ei gyflwr yn gryf a phenderfynol. Pan y gofynodd cyfaill iddo sut yr oedd un diwrnod, dywedai,

Byddaf gydag Abraham, Isaac, a Jacob yn nheyrnas nefoedd yn bur fuan bellach.' Dywedai yn orfoleddus iawn un diwrnod

'Amser canu, diwrnod nithio,
Eto'n dawel heb ddim braw.
Y gŵr sydd i mi yn ymguddfa
Sydd a'r wyntyll yn ei law.'

Y dyddiau olaf aeth nad allem ei ddeall yn dyweyd yr un gair. Darfu i'r jaw-bone ymryddhau, a thrwy hyny aeth ein cymdeithas ni âg ef yn llai. Nid oedd gan y teulu a minau ddim i'w wneyd bellach ond wylo uwch ei ben. Dywedodd Mrs. Humphreys wrtho—gan nad allai ddyweyd dim byd wrthynt—a allai efe ddim gwneyd yr un arwydd arnynt fod pob peth yn dda, a'i fod yntau yn teimlo felly ar y pryd. Estynodd yn tau ei law—er gwaned ydoedd—a throdd hi gylch ei ben fel bwa, ac yna disgynodd hi yn drwm ar y gwely i beidio a chyfodi mwy. Yr oedd y llefaru hwn trwy yr arwydd yna yn anesgrifiadwy, ac nis gallaf ddarlunio ein teimladau ar y pryd. Yr oedd fel morwr wrth adael y tir yn gwneyd arwydd i'w gyfeillion fydd yn sefyll ar y lan. Felly ar y 15fed o Chwefror, yn y flwyddyn 1863, 'Cwympodd y gedrwydden,' ac agorwyd pyrth marwolaeth i Mr. Richard Humphreys i fyned trwyddynt i lawenydd ei Arglwydd. Yr unig wahaniaeth oedd rhyngddo wrth farw ag oedd ar hyd ei oes ydoedd fod ei hyder yn Nghrist wedi tyfu yn llawn sicrwydd. Bu farw yn y ddeuddegfed flwyddyn a thriugain o'i oedran. Er na chyrhaeddodd ddyddiau blynyddoedd einioes rhai o'i dadau, cafodd fyw digon i weled iachawdwriaeth Duw, ac i fod yn offeryn yn llaw ei Yspryd i ddwyn eraill i'w gweled."

Ysgrifenodd ei fab yn nghyfraith, y diweddar Parch. Edward Morgan hanes ei gladdedigaeth i'r "Faner," ac ni a'i dodwn ef i lawr yn ei eiriau ef ei hun.