Tudalen:Cyfrinach y Dwyrain.djvu/48

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

Llythyrau ar gynllun brysnegeseuau sydd ar y llechau. Danfonwyd hwynt gan swyddogion brenhinoedd yr Aifft a chan raí o frenhinoedd y gwledydd cyfagos at y ddau Pharaoh, Amenôthês III. ac Amenôthes IV.; ac ysgrifennwyd hwynt o Gebal, Beirût, Tyrus, Sidon, Hazor, Joppa, Ascalon, Gezer, Jerusalem, a lleoedd ereill. Y maent yn y llythyren gŷnffurf (cuneiform) Fabilonaidd. Nid ydynt o'r un maint nac o'r un lliw. Megis y mae'n hawdd i deithwyr yng Nghymru ar eu ffordd drwy ddyffryn Gwy adnabod sir Frycheiniog wrth gochni pridd ei daear, felly gall daearegwr ddywedyd o ba ran o Ganan y daeth y llythyrau hyn oddiwrth. liw y elai yr ysgrifennwyd hwynt arno.

Ymhlith y rhai a ohebent â'r ddau Pharaoh, y mae Asur-uballit, brenin Asyria; Burra burias, brenin Babilon; a Dusratta, brenin y Mitanni-pobl â pherthynas agos rhyngddynt a'r Hethiaid, ac a drigent rhwng yr afonydd Euphrates a'r Tigris. Ysgrifenna Calimmasin, brenin arall o Fabilon, lythyr neu ddau, hefyd, at ei frawd o'r Aifft.

Blynyddoedd teyrnasiad Amenôthês III. oedd 1414 cyn Crist i 1379; a bu ei