Tudalen:Cymeriadau T. Gwynn Jones.djvu/171

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

"Nid gweithredoedd yn unig, efallai," meddwn innau, "ond agwedd a meddwl a geiriau hefyd."

Gwyliai Vassili ein hwynebau. Chwarddodd, rhyw chwerthiniad byr, cras, nid o ddifyrrwch na dirmyg.

"Manion!" meddai. "A wnaeth un ohonoch ryw gyflafan rywdro?" Yr oedd rhywbeth yn ei lais a yrrai iâs drwy ddyn, eto ni theimlwn i ddim atgasrwydd ato. Distaw fuom ein dau.

"Naddo," meddai, "nis gwnaethoch ac nis gwyddoch. Pe gwnaethech, a allech chwi byth anghofio? Na allech. Dywed Maeterlinck y gellwch anghofio, a maddau i chwi eich hun. Ond ni ellwch. Bydd a wneloch â rhywbeth oddi allan i chwi eich hun—Duw, Natur, Cyfiawnder, gelwch fel y mynnoch. Ni waeth i chwi heb. Nid eich meistr eich hun monoch."

"Ond," meddai Albrecht, "dywedyd y mae Maeterlinck, oni allech anghofio, y byddech yn abl i wneud yr un peth eilwaith, ond pe na allai dim yn y byd beri i chwi wneuthur y peth drachefn, yna na byddai gan y weithred ddim hawl i'ch condemnio mwy, y byddech yn feistr arnoch eich hun."