I'R ALARCH.
GŴR O NEF: gŵr mewn urddau eglwysig.DWYS: llawn ystyr.YN YR OES HON: bu'r alarch yn rhywbeth arall (atgof am hen draddodiad Celtaidd am ferched yn cael eu troi'n elyrch).YFADDON: Llyn Safaddon, Talgarth, Brycheiniog, fe gredir.RHOD: rhyngot.AIG: haid; rhwyfo'r aig—i ormesu ar y pysgod.RHAGOD: dal, cipio. GEIRW dyfroedd, trobyllau.DWBLED dilledyn (o Ffrainc) oedd yn ffasiwn yn oes. Dafydd; doublet.SIECED: siaced.CANNAID: goleuad; pennaeth.CLOG—WYN: mewn urddau eglwysig.AMWYNT: clefyd.ADWYTH: nam, niwaid, pla.PWYTH: gwobr, tâl.
CYNGOR Y BIOGEN.
PILL: pennill.CWCYLL—LWYD: llwyd ei wisg (cwcwll—rhan o wisg mynach).GWAISG bywiog.ADEILAD: adeiladu.PENGRYCHEDD: drysni.SYGANAI: dywedai, murmurai.AREN: hyawdl, ffraeth.MAE'T: mae it.TYG: teg.I'R MAWRNYCH MAU: i'm nych mawr.CELI: Duw.
Y LLEUAD.
TANLLESTRI: llusernau.TYRS: torsau, torches.DIDRO: crwydro.CANNAID: goleuni.MAEN MERERID: perl.BWCLED: tarian, astalch.GWALABR: delw.
HENAINT.
GWAWD: cân.YN DDOGN O BWYNT: yn dda fy iechyd, mewn cyflwr da, llyfndew. ("Braseaist, tewychaist, pwyntiaist."—Deut. xxxii, 15.)DIGARDD: di—fai, anrhydeddus.TARFER: cyffro, terfysg.CAWDD gofid, cythrudd.CYNGYD: ymdrech, ymgais.
