man is an inlet to the same and to all of the same."
Yr oedd ef megis arweinydd a gymerai ddyn i'w ganlyn ar daith drwy'r oesoedd a'r gwledydd, ac a eglurai gyfrinach eu cymhlethdod, heb arlliw petruster ar gyfyl cyfosodiad afieithus ei feddyliau. Rhaid i ddyn, wrth gwrs, ddibynnu llawer ar air arweinydd o'r fath, canys pwy a allai, o'i wybod ei hun, roi barn ar fanylion y dystiolaeth ar faes mor eang? Gwir mai i'w reddf yr ymddiriedai'r arweinydd. Erbyn hyn, yr ydys, efallai, yn canlyn greddf cyn belled mewn rhai pethau fel y mae'n bosibl y buasai raid iddo yntau ail ddiffinio rhai o'i dermau.
Ond boed hynny fel y bo, arweinydd gwych oedd Emerson, ac ni allaf i, beth bynnag, beidio â theimlo peth chwithdod ar ambell awr am y dyddiau eang hynny, pryd yr oedd pobman yn agored, pryd y cai dyn fyned o faes i faes wrth ei fympwy a dewis y peth a fynnai, yn hytrach nag ymgadw oddi mewn i un maes a mynd ar ôl pob rhyw benchwibandod hanner llythrennog a allai fod yn y maes hwnnw, dewis neu beidio.
Perygl y pobmanrwydd hwnnw, y mae'n ddiau, oedd anfanyldeb, i rai heb reddf
