Tudalen:Enwogion Ceredigion.djvu/116

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

"Hic jacet Idnert Filius I-
Qui occisus quid propter p."-SANTI.

Tybiai y saif y gair olaf yn y llinell gyntaf am Iacobi, yr ail predam, ac yn drydydd Davidi. Ond dywed llên y werin mai cof am un a gafodd ei ladd yn wyrthiol am ryfyg gan Dewi Sant ydyw.

IEUAN AB GRUFFYDD FOEL, o Lyn Aeron, oedd bendefig enwog yn y pedwerydd canrif ar ddeg. Y mao gan Llywelyn Brydydd Hodnant awdl iddo, yr hon a welir yn yr Archaiology of Wales. Efe oedd tad Ieuan Llwyd, Gogerddan a Glyn Aeron.

IEUAN AB RHYDDERCH ydoedd fab Rhydderch Llwyd, ac yr Ieuan Llwyd. Yr oedd yn Athraw y Celfyddydau, a phreswyliai yng Nglyn Aeron a Gogerddan. Blodeuodd tua chanol y pymthegfed canrif. Mae cryn lawer o'i waith mewn llawysgrifau. Mae dau o'i gyfansoddiadau ym MSS. Iolo Morganwg. Mae Iago ab Dewi, yn ei,“Gywydd Molawd Iesu," yn son am dano fel hyn:-

"Ieuan Rhydderch loewserch lon,
Lawn araith o Lyn Aeron,
Ab Ieuan Llwyd, baun y llu,
A asiai i fam Iesu
Gerdd brydferth yn ddiserthwch,
Ir mal cwyr a mêl o'r cwch."

Dywed am Dewi Sant,-

"Nid gwell sant ffyniant i ffawd
Na Dewi iawn y dywawd."

Ac eto,

“Cystal am ordal i mi
Dwywaith fyned at Dewi,
A phe elwn i Rufain."

Sef, cystal myned ddwywaith i Dy Ddewi ag unwaith i Rufain. Llyma eto englyn gwych:-

"O gnawd eneidwawd y gwnaf — adail wŷdd
Odl weddi a buraf
O'm diau perth i'm Duw Naf,
A dawn iach, gair Duw'n uchaf.”

Mae hefyd gynnilwaith mesurol o'i waith yn llawysgrifau