108 METHODISTIAETH ARFON. un o'r gweithwyr, yn ddarllenwr, ac wedi sgrifennu amryw ddarnau i'r cyhoeddiadau dan yr enw "Bodegroes." Un arall yno oedd Ebenezer Morris, sef brawd Nicander. E fyddai yno ryw ddau weithiwr arall, ond heb aros yn hwy nag ychydig fis- oedd. Fe geid ambell un ohonynt yn wr o wybodaeth. Bu yno un Wesleyad yn ddadleuwr neilltuol ar y "pum pwnc." Fe dreuliai Arfonwyson, a oedd yn byw o fewn ychydig ddrys- au, ac yn aros am apwyntiad i'r Arsyllfa Frenhinol, lawer o amser yma, yr hyn a el i ddangos fod yn rhaid fod yma awch ar rai meddyliau. Bu'r tair blynedd yma, ebe fe, yn well i John Thomas na'r ysgol oreu. Ymhlith pethau eraill, fe gafodd ryw syniad ar bob pwnc diwinyddol, ac agorwyd ei feddwl i'r gwa- haniaeth a oedd rhwng yr amrywiol syniadau ar bob pwnc. Fe dreulid y dydd i gyd agos mewn ymddiddan ar ryw fater neu'i gilydd, a gwneid hynny heb rwystr i'w gwaith oddieithr yn achlysurol am ennyd (t. 20-4). Fe geir yma gipolwg ar y budd y gallasai lliaws o feddyliau ymhob ardal braidd fod yn ei dder- byn drwy gyfrwng y dadleuon diwinyddol. Yn y llawysgrif cerddi y cyfeiriwyd ati, dyma "gân newydd yn erbyn y Methodistiaid." Mae hi'n ddiau yn perthyn i gyfnod y dadleuon rhwng Calfin ac Armin, ac y mae yn atgyfodi rhyw ysbrydiaeth chwerw i'r eithaf a fu ymhlith rhyw rai yn y wlad y pryd hwnnw. Mae'r iaith mewn rhai mannau yn rhy hyll, a'r ysbrydiaeth yn rhy ddigrefydd, i'w dodi i lawr yma. Ond fe'n dygir i'r awyrgylch gan y pethau yma: Gyda'r Calfinistiaid unais ym more f'oes, A'u hathrawiaeth hwy a gredais. Meddwl ddarfum megis hwythau Mae rhyw nifer o bob llwythau A etholwyd cyn bod bryniau. Cyn pen llawer gwelais amgen. Sef gweld llawnder mwy na'r angen-am hyn boed clod, Fod yr iawn wnaed dros bechod . . Dros holl blant yr hen gyfamod. Cês, gan hynny, fy ngwaredu Rhag fath ddiawlig le i sengu. Troi a wnes at Annibyniaeth A chred well yr hen Arminiaeth, Gadael melltith Calfinistiaeth . . Cyffes Ffydd y Pennau Crynion, Gan bob dyn o berchen enaid-sy ddrewdod cas.
