Tudalen:Hanes Methodistiaeth Arfon-Caernarvon.djvu/246

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

"Y ddau swyddog cyntaf yn yr eglwys oedd Mr. Richard Humphreys a fy nhad, y rhai oedd yn swyddogion yn flaenorol yn y Bontnewydd. Eithr fe eisteddai Mr. R. Hughes Ty eiddew yn y sêt fawr bob amser, ac efe fyddai'n cyhoeddi. Eisteddai John Jones Penybryn, hefyd, yn y sêt fawr,—hen frawd ffyddlon. Ni ddewiswyd John Jones erioed yn flaenor, ond dewiswyd R. Hughes ymhen ychydig flynyddoedd. Yr argraff ar fy meddwl ydyw yr ymgynghorai'r ddau flaenor lawer â hwy ynglyn â'r achos. Cyn pen hir ar ol agor y capel daeth Mr. Methusalem Griffith i fyw i'r tŷ capel. Eisteddai yntau yn y sêt fawr, a derbyniwyd ef i mewn i'r cylch cyfrinachol gan y ddau flaenor a'r ddau frawd arall, cyn ei ddewis yn flaenor.

"Yr oedd Methu Griffith, fel y gelwid ef, yn un o'r dynion ffyddlonaf gyda'r achos a welais erioed. Er nad oedd ei alluoedd naturiol yn fawr, na chylch ei ddarlleniad yn eang, gwnaeth ei ffyddlondeb a'i sel ef yn ddyn defnyddiol dros ben gyda'r capel, yn enwedig gyda'r ysgol Sabothol a chyfarfodydd y plant. Cynhelid y cyfarfod eglwysig ar nos Wener, a byddai ef yn bresennol bron bob amser wedi cerdded yr holl ffordd o Lanberis [o'r chwarel].

"Deuai Mr. Richard Morris Glanyrafon, brawd i'r Parch. David Morris Bwlan, i'r cyfarfod eglwysig yn lled reolaidd, er mai yn y Bontnewydd yr oedd yn swyddog. Gan ei fod yn wr o allu mawr ac wedi darllen llawer, fe lanwai le mawr pan. yn bresennol. Deuai amryw frodyr o'r dref, hefyd, i gynorthwyo gyda'r cyfarfod eglwysig a'r ysgol Sabothol. Un oedd Mr. David Williams y pregethwr, un o'r rhai goreu am arwain mewn cyfarfod eglwysig a welais erioed. Yr oedd Mr. R. Hughes Tŷ eiddew yn ddarllenwr mawr ac wedi gwrando llawer ar Mr. John Elias a'r Charlesiaid o Walchmai, a byddai ganddo rywbeth a ddarllenodd neu ryw atgofion am bregethau'r gwŷr enwog hyn, a greai ddyddordeb mawr yn aml. Nid oedd Mr. Humphreys yn hoff o siarad yn gyhoeddus, ac ni wnae hynny ond anaml iawn, os byddai eraill i wneud. Pan wnae byddai ganddo atgofion difyr ac adeiladol am ddywediadau hen bregethwyr ac eraill a gofid ganddo. Y llyfrau y darllenodd fy nhad fwyaf arnynt oedd Diwinyddiaeth Thomas Watson a Llyfr Gurnal, a byddai ganddo ryw sylw o eiddo un o'r ddau awdwr yna bron ar bopeth a fyddai dan sylw.