Tudalen:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog.djvu/129

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

Pla'r colera yn y wlad ddiwedd y flwyddyn hon a dechre'r un ddilynol. Cynelid cyfarfodydd gweddi drwy'r wlad. Diwygiad 1832 yn rymus yma erbyn diwedd Mawrth. Ar gyfer Mawrth 18, yn rhestr pregethwyr R. Parry, fe ddywedir fod Richard Williams Brynengan yn pregethu y prynhawn oddiar Hebreaid xi. 7, a'r hwyr oddiar Datguddiad xxii. 2. Uwchben cofnod oedfa'r hwyr y mae'r geiriau, "Dechreu'r Diwygiad." Daeth lliaws i'r seiat y pryd hwn, yn eu plith lanc ieuanc o'r enw Griffith Edwards. Un dydd Sul pan yr oedd dan argyhoeddiad meddwl, aeth gyda chyfeillion. iddo i le neilltuedig i ddarllen y Beibl a gweddïo Profwyd pethau cryf a buwyd yn moliannu am oriau. Daeth Griffith Edwards yn athraw yn yr Ysgol ac argyhoeddodd ei ddosbarth ei fod yn wir dduwiol. Bu farw yn 27 mlwydd oed.

Mae gan Dafydd Llwyd gofiant i Elinor Jones, a fu farw Mawrth 16, 1832, yn 45 mlwydd oed, yn Nhrysorfa 1832 (t. 235). Gwraig Richard Williams Maes y neuadd ydoedd hi. Bu'n aelod am yn agos i 19 mlynedd, a'i buchedd yn addurn i'r Efengyl. Pregeth yn y Buarthau, oddiar "y gwynt yn chwythu lle y mynno," a fu'n achlysur ei phroffes gyhoeddus. Gofalus gyda'i chyfraniadau a gorfoleddus yn y moddion. Y gorfoledd hwnnw yn cynyddu, ac yn torri yn hwyliau nefolaidd yn ei gwaeledd diweddaf. Y noson y bu hi farw, yr oedd pregeth yn y capel, a thywalltiad grymus ar y gynulleidfa, ac amryw yn gorfoleddu am y tro cyntaf yn eu hanes. Canwyd y pennill yma yn ei hwylnos:

Mae'n chwaer wedi gorffen ei thaith,
Ei llafur a'i gwaith yr un wedd;
A Christ wedi talu ei dyled,
Mae'n addfed i fyned i'w bedd:
Caiff gysgu hûn dawel nes dod
Rhyw ddiwrnod heb bechod yn bur,
O'r beddrod, yn hynod mewn hedd,
Heb ffaeledd na chamwedd na chur.

Yn llyfr cofnodion Robert Parry am 1833, fe hysbysir, yn ol Cyrus, mai 39 oedd yn yr ysgol yn darllen y Beibl; 37 yn ychwanegol yn y Testament Newydd; 25 yn sillebu; 28 yn yr A B. Y cyfan yn 129. Yr oedd nifer y pryd hwn wedi ymadael i ysgoldy Nebo. Dyfynna'r Asiedydd o hen lyfr cofnodion am 1828 a'r chwe' blynedd dilynol,—tebyg mai llyfr Robert Parry,—i'r perwyl fod yn y dosbarth A B, 21; yn sillebu, 29; yn dechreu darllen, 11; yn y Testament, 38; yn eu Beiblau, 88. Cyfanswm, 187 Ac yn ysgol y Mynydd (Nebo), 28.