Tudalen:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog.djvu/145

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

John Roberts, y pregethwr wedi hynny, fyddai'n codi'r canu, pan ddechreuwyd gyda hynny, yng nghapel y Buarthau. Wedi dechre pregethu, fe ddysgai'r tonau newydd a glywid ganddo yma ac acw i'r gynulleidfa yn y Buarthau. Cenid y tonau hyn am oriau ynghyd, fe ddywedir, nes y byddai'r cantorion yn chwys dyferol. Ar ol John Roberts, Robert Griffith Bryn coch oedd y codwr canu, a hynny hyd nes symud ohono i Dalsarn yn 1821. Bu'n ffyddlon gyda'i orchwyl, a cherddodd lawer i dai lle cynelid pregethau a chyfarfodydd gweddi, draw ac yma, i'r amcan o wneud y canu yn effeithiol. Dewiswyd yn ei le Harry Parry, brawd Ann Parry, a bu'n ffyddlawn gyda'i orchwyl, yntau hefyd, nes symud ohono i Benygroes yn 1844. William Roberts y crydd oedd y pencantor nesaf, a bu llewyrch ar y canu yn ei amser ef. Eithr cyn hir fe ymfudodd i'r America, a disgynnodd y coelbren yn nesaf ar John Roberts, ac wedi hynny ar Harry Thomas, a ddaeth yma o ardal Pwllheli. Canwr rhagorol a llais gwych ganddo. "Harry y Canwr" oedd ei enw adnabyddus gan lawer. John Roberts, ei ragflaenydd, a'i cymhellodd i ddod i'r ardal, gan addaw gwell gwaith iddo a manteision eraill, ond mewn gwirionedd, fe debygir, gyda llygad arno fel olynydd iddo'i hun, yr hyn a ddigwyddodd yn union wedi iddo ddod. Gwyn eu byd y rhai addfwyn ymhlith y cantorion, canys er rhoddi ohonynt eu swydd i fyny, hwy a etifeddant y ddaear yn ei lle. Ond rhaid cofio mai chwaer i John Roberts oedd gwraig gyntaf Harry Thomas. Bu Harry Thomas nid yn unig yn ffyddlon gyda'r canu, eithr fe'i cyfrifid yn weddiwr hynod. Fe ddywedir iddo fod ym mhen Garn Pentyrch drwy'r nos rai gweithiau yn gweddio Duw, ac y byddai ei wyneb yn disgleirio pan ddychwelai efe oddiyno. Fe symudodd i Dalsarn yn 1860, ac ni fu byw ond rhyw flwyddyn yn ychwaneg. John Jones Penalltgoch a fu ei olynydd am ysbaid, a Robert Jones ei frawd. Yna William Ellis Bryn ffynon, y blaenor. Cantor deallus a llwyddiannus. O hynny ymlaen bu'r arweiniad gan Mr. John Roberts Manchester House. Codwyd i'w gynorthwyo ef, Mri. W. D. Jones, Michael Williams, John E. Jones, H. R. Owen, a J. W. Jones. (Asiedydd).

Bu'n aros yma, am ysbaid, amryw bregethwyr heblaw y rhai a nodwyd, nid amgen: Michael Jones Llanberis, John Jones, mab Ellen, gwraig William Jones y gwehydd, Richard Williams Rhedyw House, David Jones Hyfrydle.

Mae'r Asiedydd yn nodi amryw ffyddloniaid, heb roi amser-