Tudalen:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf II.djvu/263

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

Ar ddechreu y flwyddyn 1890, rhif yr ysgolion yn y Dosbarth oedd 35; rhif y deiliaid yn yr ysgolion, 5,602; adnodau a adroddwyd, 791,939. Mae y cyfrifon hyn yn ddyddorol, am eu bod yn dangos cynydd cyson a lled wastad o'r dechreuad. Dangosant hefyd y blynyddoedd yn y rhai yr oedd poblogaeth y wlad yn cynyddu.

YSGRIFENYDD Y CYFARFOD YSGOLION.

Megis y crybwyllwyd, Morris Llwyd, Cefngellewm, Trawsfynydd, tad Morgan Lloyd, Ysw., diweddar Aelod Seneddol dros Fwrdeisdrefi Mon, oedd ysgrifenydd cyntaf y Dosbarth. Ac ni bu swyddog erioed yn ffyddlonach i gyflawni gwaith ei swydd. Yr oedd efe yn flaenor ac yn wr o safle yn ei wlad, fel y gwelir yn hanes yr eglwys yn Nhrawsfynydd. Bu yn ysgrifenydd y Cyfarfod Ysgolion am 48 mlynedd, o 1819 hyd 1866. Ni chollodd ond tri o gyfarfodydd yn yr ysbaid maith o amser y bu yn y swydd, ac y mae cyfrif i'w gael am y troion hyny; un tro, yr oedd wedi tori asgwrn ei goes wrth fyned i Gyfarfod Misol y Bala; yr ail waith, yr oedd afiechyd as angau yn y teulu; a'r trydydd tro, yr oedd llifogydd mawrion yn yr afonydd fel nas gellid myned at y capel lle yr oedd y cyfarfod i fod. Deng mlynedd cyn ei farw, gwnaeth y Dosbarth dysteb iddo, ac anrhegwyd ef â llyfrau, y rhai oeddynt yn dra derbyniol ganddo. Ac ar ol ei farwolaeth, casglodd yr ysgolion 18p. i gyfodi cofadail iddo, yr hon sydd yn gofarwydd i'r oesau a ddél o'i ffyddlondeb, ac o barch y Dosbarth tuag ato. Flwyddyn neu ddwy cyn terfyn ei oes, yr oedd wedi colli ei olwg yn llwyr, a'r fath ydoedd ffyddlondeb dihafal i waith ei swydd, fel y dywedodd wrth ei olynydd, pan yr aeth i Gefngellewm i dderbyn trosglwyddiad o'r llyfrau cyfrifon, "Ni feddyliais am roddi y swydd i fyny, ond yr oeddwn am ddyfod i'r cyfarfodydd, a gadael i'r eneth yma (Miss Lloyd, ei ferch) ysgrifenu y cofnodion wedi i mi ddyfod adref."