Tudalen:Hanes Methodistiaeth Liverpool Cyf I.djvu/83

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

teddai un rês o wrandawyr a safai rhês arall o'u blaen. Yr un modd yn yr alleys. Pan welodd y pregethwr fod y capel wedi ei or-lenwi fel hyn, safodd ennyd cyn cymryd ei destun. Edrychodd o'i amgylch, yn araf a difrifol, nes tynnu sylw pawb, a chael distawrwydd perffaith. Yna wedi sylw byr ar yr addoldy newydd, hardd, oedd ganddynt, rhybuddiodd y gynulleidfa rhag "aflonyddu a dychryn pe clywai rhai ohonynt y coed newydd yn clecian o dan eu traed." Anogai hwy "i sefyll yn llonydd, i beidio a cheisio rhuthro allan, gan yr achosai hynny lawer mwy o alanastr." Aeth rhagddo i ddweud "bod dynion mor annuwiol a llenwi eu pocedau â chnau, a myned i leoedd yr ymgasglai tyrfa fawr, gan ddodi'r cnau yn ddistaw ar lawr mewn rhyw gwr o'r adeilad; a phan lanwai y lle, sathrai y bobl y cnau, nes peri i rai ofnus dybied fod yr adeilad ar syrthio, a hynny yn cynyrchu braw, ac yn arwain i alanastra a thrychineb." Diau i'r pregethwr gyfeirio at hyn oherwydd y profiad brawychus a gawsid ychydig flynyddoedd yn flaenorol, am yr hwn yr adroddwyd yn barod, pan ddechreuodd y gynulleidfa fawr, yn ei dychryn, ruthro allan. Nid rhyfedd wrth ddarllen y sylwadau hyn ydyw credu tystiolaeth ei hen wrandawyr, "fod John Elias yn gymaint pregethwr fel y gallai ddywedyd y pethau mwyaf cyffredin, o flaen ei bregeth neu yn ei bregeth, heb i hynny ddarostwng dim ar urddas y pulpud, na lleihau dim ar ddylanwad y genadwri."[1]

Yng nghorff y blynyddoedd yr adroddwyd yn awr am danynt ni chawn i'r eglwys yn Pall Mall ychwanegu ond dwywaith at rif ei swyddogion. Yn y flwyddyn 1799 dewiswyd Peter Jones (Pedr Fardd) yn flaenor, ef ar y pryd onid gŵr ieuanc tair ar hugain oed. Bedair blynedd ar ddeg yn ddiweddarach, yn 1813, bu dewisiad drachefn, pryd y galwyd i'r swydd John Hughes, Mansfield Street, a Rice Price.

Colled ddirfawr i'r eglwys yr adeg yma oedd ymadawiad Daniel Jones o'r dref. Ceir adrodd yn helaethach mewn pennod ddilynol faint ei wasanaeth i'r Achos. Digon yw dweud

  1. Rhyfedd ydyw adrodd i ddigwyddiad nid anhebyg i'r hwn yr adroddwyd eisoes amdano ddigwydd ychydig flynyddoedd yn ddiweddarach na hyn. Mor agos ag y gallwn gasglu digwyddodd yng nghorff y flwyddyn 1824. Syrthiodd peth o'r plastr o'r ceiling. Rhuthrodd y gynulleidfa allan y waith hon drachefn, ac anafwyd amryw