Tudalen:Hanes Methodistiaid Arfon-Waenfawr.djvu/39

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

i Gaernarvon yn 1830, wedi gwasanaethu fel blaenor ers 1823 o leiaf.

Dyddiau Malan Thomas a nesasant i farw, yr hyn a ddigwyddodd ar Ionawr 9, 1830, a hithau yn llawn 75 mlwydd oed, ac wedi bod yn geidwad y tŷ am 45 mlynedd. Nid llai effeithiol fel ceidwad y tŷ capel oedd Malan Thomas nag oedd Dafydd Ddu ei brawd fel athraw a llenor a bardd. A'r un peth yw dweyd hynny a dweyd ei bod yn ddihareb am ei rhagoriaeth yn ei swydd. Gwnelai pob pregethwr dieithr ei ffordd am dŷ capel y Waen yn ei hamser hi hyd fyth y gellid. A dyddiau y teithio gyda phregethu ydoedd y rheiny, fel y byddai Malan Thomas ar ei llawn hwde gyda'i gorchwyl. Yr oedd Dafydd Morris Twrgwyn yn lletya gyda hi ar dro, a chlywodd Malan ef yn adrodd pennill yn ei gwsg, yr hwn y tystiai efe, ar ol ei adrodd iddo yn y bore wedi codi, na chlywodd mono erioed o'r blaen. A dyma'r pennill nid anheilwng o fod wedi ei sibrwd wrtho yn ei gwsg allan o arall fyd:

Yngolwg dyn 'rwy'n aflan
O'r gwadan hyd y pen;
Yngolwg Duw 'rwy'n gyfiawn,—
Pur yw fy mantell wen:
Cyfiawnder y Messiah,
A haeddiant Adda'r Ail;
'Does ellyll yng ngwlad annwn
All gloddio dan fy sail.

Adroddwyd pennill arall wrth Dafydd Morris yn y tŷ capel hwn,—y pryd hwnnw pan ydoedd yn gwbl effro ac ar gychwyn i'w daith,—a'i ysbrydoliaeth heb fod o nodwedd uwchddaearol, sef gan Dafydd Ddu pan ydoedd yn llencyn. Nid yw'n hysbys ai ar yr un ymweliad y cafodd Dafydd Morris y naill bennill cystal a'r llall, neu, os mai felly y digwyddodd, gallasai fod wedi edrych ar yr ail bennill fel cennad i'w gernodio, fel na'i tra-dyrchefid ef ar ol y cyntaf. Ar gychwyn i'w daith, heriodd y pregethwr, yn ei ddull siriol ef, y bardd ieuanc i roi pennill iddo. Cafodd hwn, megys ar ysbrydoliaeth y foment:

Am Dafydd Morris 'rwyf fi'n syn;
Nid oes, mae hyn yn rhyfedd,—
Berffeithiach Cristion mewn un plwy
Yn cario mwy o lygredd.