1840, pryd yr eangodd y fasnach yn fawr. Wele restr o'r llongau a adeiladwyd ym Mhorthmadog o'r flwyddyn 1826 hyd 1839.
Enw. | Flwyddyn. | Tunelli. | |
Mary Ann | 1826 | 15 | |
Barmouth | 1827 | 23 | |
Lord Palmerston, Brig | 1828 | 106 | |
Hopewell | 1828 | 27 | |
Eleanor | 1829 | 34 | |
Pwllheli Packet | 1830 | 20 | |
Friends | 1830 | 40 | |
Four Brothers | 1833 | 35 | |
Dinas | 1834 | 16 | |
Eliza | 1835 | 37 | |
Williams | 1835 | 37 | |
Integrity | 1836 | 66 | |
Susanna | 1836 | 16 | |
Trader | 1837 | 32 | |
Gelert | 1837 | 37 | |
Eagle (Schooner) | 1837 | 111 | |
William | 1838 | 90 | |
Blue Vein | 1838 | 79 | |
Menai Packet | 1838 | 48 | |
Humility | 1839 | 84 | |
John and William | 1839 | 18 | |
Gwen | 1839 | 85 | |
William Alexander | 1839 | 89 |
Wedi'r blynyddoedd hyn dechreuodd y fasnach gynhyddu'n gyflym, a deuwyd i adeiladu llongau mwy. Yn ystod yr amser hwn cyflogid oddeutu cant o weithwyr, ac yr oedd gwerth y llongau a orffennid yn flynyddol o ugain i bum mil ar hugain o bunnau. Gwneid y llongau'n gyffredin i gario o 120 i 160 o dunelli, gan y tybid mai llongau o'r maint hwn oedd y cymhwysaf at ofyn— ion y fasnach lechi; ond gwnaed rhai mwy ar gyfer porthladdoedd eraill. Cynhyddodd y fasnach mewn llongau yn raddol nes y cyrhaeddodd gwerth yr holl longau a berthynai i'r porthladd yn 1856 y swm £125,000. Perthynai yr eiddo gan mwyaf i weithwyr cyffredin y lle. Oherwydd llwyddiant mawr chwarelau Ffestiniog, daeth galwad am longau i gludo ymaith y llechi, a chan fod ym Mhorthmadog bob hwylusdod i'w hadeiladu, cynhyddodd yr eiddo mewn gwerth. Ar rai adegau ceid tua phump ar hugain y cant o lôg ar y cyfalaf. Am gyfnod lled faith cynhyddai'r eiddo mewn gwerth oddeutu £25,000 yn flynyddol. Gwasanaeth pennaf y llongau oedd cludo llechi i borthladdoedd y Cyfandir, eto dygid llwythi'n ôl ganddynt, gan ychwanegu'n fawr at gyfoeth masnachol y dref a'r porthladd. Y mae holl nifer y llongau a adeiladwyd