Tudalen:Hanes ac ystyr enwau lleoedd yn Môn.pdf/99

Oddi ar Wicidestun
Ni brawfddarllenwyd y dudalen hon eto

Lleoedd уп Mon.

9

tua phymtheg modfedd o hyd, a deg o led , wedi ei thori yn lled ddofn ynddi. Tebygol yw mai careg fedd rhyw ŵr duwiol o'r hen amser a gladdwyd yno ydyw . Plwyf LLANFAIR YN NEUBWLL.

Saif y plwyf hwn oddeutu pum' milldir i'r dê-ddwy. rain o Gaergybi.

Tardda yr enw hwn ar y plwyf oher

wydd fod yr eglwys wedi ei chysegru i St. Mair ; ac hefyd oddiwrth ddau o lynau bychain, neu byllau cyfygos. Y fywioliaeth eglwysig sydd guradiaeth sefydlog, mewn cysylltiad a pherigloriaeth Rhoscolyn. Trtf lesg.- Derbyniodd yr enw oddiwrth un o'r enw Llesg, yr hwn a fu yn byw yno.

Tyddyn -treian . - Tyddyn bychan yn y cwr de -orllewin . ol i'r plwyf hwn, mewn can' troedfedd i tywyn Drewain . Tybir mai Treian ydoedd wraig weddw o'r enw Susan

nah, gan mai ei enw yn llyfr y tirfeddianydd ydyw, “ Tyddyn Susannah ,” a'i enw yn llyfr y dreth ydyw Ty. ddyn Treian. Yr enw priodol arúo felly fyddai - Ty . ddyn Treian Susannah . Gelwir ef hefyd “ Ty Gwrthun ; " tybir i'r enw hwn

gael ei roddi arno fel gwawdiaeth , gan rai o deulu -yn nghyfraith Susannah. PLwYF LLANYNGHENEDL. Saif y plwyf hwn oddeutu dwy filldir i'r gorllewin o

Bodedern. Cysegrwyd yr eglwys i St. Enghenedl, ap Cynan Garwyn, ap Brochwel Ysgythrog, yn y seithfed ganrif.

Yr oedd Enghenedl yn dywysog y byddinoedd Pry deinig o dan Cadfan, yn mrwydr fuddugoliaethus Caerlleon, yn y fl. 603. Dywedir ei fod wedi ei ddyrch