Tudalen:Hanes eglwysi annibynol Cymru Cyf 2.pdf/29

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

David Jones, Clydach. Daw ei hanes yn nglyn a'r He hwnw. David Morgan, gweinidog yr eglwys Gymreig yn Woolwich. Dichon y bydd genym ychydig hanes i'w roddi am dano pan ddelom at hanes yr achos Cymreig yno.

John Davies, Llansamlet. Yn nglyn a hanes yr eglwys yn Cross Inn y rhoddir ei hanes ef.

John Davies, Mynyddbach. Rhoddir ei hanes ef yn mysg gweinidogion yr eglwys hon.

John Joseph, Llanedi. Gweler hanes yr eglwys hono.

David Davies. Yr oedd ef yn un o'r rhai a aethant allan i adeiladu Caersalem Newydd. Bu am lawer o flynyddau yn weinidog eglwys y Bedyddwyr yn Nghlydach. Y mae yn awr yn analluog i bregethu o herwydd cystudd a henaint.

William Thomas, Clydach. Bydd genym air am dano yn nglyn ag eglwys y Glais.

Evan Davies, Richmond. Ganwyd ef yn mhlwyf Lledrod, sir Aberteifi. Pan oedd ef yn dair blwydd oed, symudodd ei dad a'i deulu i Lundain, ond gadawyd ef gyda modryb iddo yn y wlad. Pan ddaeth i oed cyfaddas gosodwyd ef i ddysgu y gelfyddyd o ddilledydd. Ar derfyniad amser ei egwyddor wasanaeth aeth i Lundain, ac ymunodd a'r eglwys Annibynol yn y Boro. Yn y flwyddyn 1827, daeth ef a Mr. W. Thomas, wedi hyny o Glydach, yr hwn oedd yn gweithio ei gelfyddyd fel saer yn Llundain, i lawr gyda'u gilydd i Abertawy, a chan eu bod yn adnabyddus a Mr. Evans, Mynyddbach, trwy ei weled yn Llundain, ymunasant a'i eglwys ef, ac yma yr un pryd y dechreuodd y ddau bregethu. Aethant yn fuan i athrofa y Neuaddlwyd. Ar ol bod yno am ddeunaw mis, symudodd Mr. Davies i'r Athrofa Orllewinol yn Exeter. Ar derfyniad ei amser yn yr athrofa, cafodd alwad i Great Torrington; ond nid arosodd yno yn hir gan ei fod wedi gwneyd ei feddwl i fyny i fyned allan yn genhadwr. Urddwyd ef yn Llundain yn Ebrill, 1835, i fyned yn genhadwr at y Chiniaid i Penang. Bu yno yn ddefnyddiol iawn, yn enwedig i'r preswylwyr Saisonig, am bedair blynedd, yna gorfodwyd ef gan ddiffyg iechyd i ddychwelyd adref. Bu wedi hyny am dair blynedd-ar-ddeg yn weinidog yn Richmond, Surrey, ac am ddwy flynedd yn Heywood, ger Manchester. Bu am raio flynyddau olaf ei fywyd heb ofal eglwysig, ond yr oedd galwad am dano bob Sabboth i lenwi pulpudau gweigion. Gwan fu ei iechyd trwy ei oes. Bu farw Mehefin 18fed, 1864. Yr oedd Mr. Davies yn ddyn nodedig o dduwiol, yn bregethwr da iawn, yn ysgolhaig rhagorol, ac yn dra galluog o feddwl. Ysgrifenodd amryw gyfrolau bychain, a golygodd weithiau Dr. Payne a Dr. Edward Williams. Mae pob peth a ysgrifenodd yn deilwng o ddarlleniad manwl.

Jenkin Jenkins, America. Mae yn adnabyddus wrth yr enw "Siencyn ddwywaith."

Thomas Davies, Horeb, Treforis. Mae yn llafurio gyda pharch gyda phobl sydd yn ei adnabod o'i febyd.

David Lewis, Llanfaple, Mynwy, ac y mae wedi llafurio yno bellach am fwy na 30 mlynedd.

William Rees. Yr hwn sydd yn bresenol yn offeiriad Llanboidy.

Myn rhai o hen bobl y Mynyddbach honi yr anrhydedd o gyfodi Dr. Abraham Rees i bregethu, ond nid ymddengys fod ganddynt dir teg i honi