WILLIAM PARRY, PANT HWFA.
Ganwyd y diweddar fardd hwn yn y flwyddyn 1820, a bu farw yn 1850, yn 30 mlwydd oed. Mab ydoedd i'r diweddar Henry Prichard, o'r lle uchod, ac ŵyr i'r diweddar athrawa bardd Mr. Richard Jones, Llanllechid, yr hwn y mae genym ychydig sylwadau arno mewn cwr arall. Yr oedd W. Parry yn fardd lled dda: cyfansoddodd amryw emynau gwerthfawr, carolau rhagorol, yn nghydag amryw gerddi gwir darawiadol. Yr oeddem wedi meddwl rhoddi un o'i gerddi yn y traethodyn hwn, yr hon a wnaeth ar ol clywed fod hwsmon Penybryn, Aber, wedi curo ei frawd bach, yr hwn oedd yn fugail defaid yn yr un lle a'r hwsmon hwnw. Wele'r gan:
Mesur, - " LLEF CAERWYNT."
'R wyf wedi cael hanes gan ddyn yn ddiweddar,
Yr hyn a effeithiodd i radd ar fy nhymher;
Yn f'awen mae cynhwr' am dreio gwneyd canu,
'D oes yma neb heno i'm beio am hyny,
Os gwir yw'r hanes gefais i,
A dyweyd yn fwyn, na feiwch fi.
Yr hanes ge’s o Aber, mi dreiaf ddyweyd yn dyner
Am ddyn a wnaeth yn eger, y weithred fu'n ysgeler;
Sef dyrnu bachgen hefo ffon,
Nid wy'n dymuno'r chwedel hon.
Amddifad yw, ti wyddost hyn,
Heb dad na mam—maent yn y glyn.
O paid â'i guro eto, mae 'nghalon trosto'n teimlo;
Os wyt yn elyn iddo, mae un a wrendy arno;
Sef'r hwn sy'n dyweyd wrth ddynolryw,
Fod Tad 'r amddifad eto'n fyw.
Os oedd yn anufudd, nid ffon oedd yn fuddiol
I'w guro'n ddigariad, mewn modd annymunol:
Dy galon a fferodd o'th fewn fel 'r hen Pharao,
Pan gym'raist â ffastwn y ffasiwn i ffustio.
Ar y mynydd, clywais i, y bu'r frwydr rhyngddo a thi,
Nis gallaf ddyweyd yn eglur yr achos na'r achlysur
Fu rhwng y ddau greadur, mae'n fater ar fy natur;
Ond dyna ddywedaf yn ddidaw,
'R oedd ffon llin onen yn dy law.
