Tudalen:Ieuan Gwyllt.djvu/23

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

PENNOD II.

EI FYWYD—Y PAROTOAD—PENLLWYN AC ABERYSTWYTH.

John Roberts.

"1822, Dec. 27th.[1] Born at Tanrhiwfelen[2] near Aberystwyth."
"1823, Jan. 30th, Baptized at Penllwyn Chapel by Rev. David Evans, Aberaeron."

CLYWSOM ef yn dyweyd mewn Cyfarfod Misol wrth ymdrin â'r ordinhâd o Fedydd, ei bod yn arferiad yn Sir Aberteifi, amser yn ol, i ymddyddan â'r rhieni yn y society cyn bedyddio eu plentyn, i'r dyben o'u dwyn i ddeall ystyr yr ordinhâd, ac i deimlo eu rhwymedigaeth gyda golwg ar eu plant. Arferiad ragorol oedd hon, a diammeu ei bod wedi cael ei dilyn yn yr amgylchiad hwn. Dydd Iau oedd Ionawr 30, 1823, ond nis gallwn wybod pa un ai pregeth ai ynte society oedd yn y capel ar y pryd, digon tebygol mai yr olaf.

"1823, May 13th, Parents removed to Ty'nyffordd near Penllwyn."
"1829, May 13th, Parents removed to Pistyllgwyn."

Ysgrifenodd y Parch. Robert Roberts, Llundain (ei frawd) fel y canlyn:—"Y mae yn ddrwg genyf nas gallaf

  1. Y mae y dates hyn wedi eu cymeryd o Fibl teuluaidd yn meddiant ei weddw Mrs. Roberts, ac yn llawysgrif Ieuan Gwyllt ei hun. Gwell genym eu rhoddi yn Saesoneg, fel yr ysgrifenodd efe hwynt.
  2. Yn Hydref, 1879, cawsom weled y lle. Saif Tanrhiwfelen ar y ffordd sydd yn arwain o Aberystwyth at Bont y Gŵr Drwg, oddeutu hanner milldir yn nês i'r diweddaf na chapel Sion. Y mae y tŷ bychan sydd yn dwyn yr enw Tanrhiwfelen yn awr yn fwy newydd, ac nid oes yn aros o'r hen dŷ y ganwyd Ieuan Gwyllt ynddo ond adfeilion o'r muriau pridd. Os hysbyswyd ni yn iawn, hen weithdy i John Davies y saer ydoedd wedi ei droi yn dŷ i Evan Rhobert a Bet, ar ol eu priodas.