chanlyn y wêdd, ac unigedd y mynydd na chymdeithas haid o fedelwyr. Braidd na chredwn mai ei brofiad ef ei hun ydyw'r englyn canlynol, yr hwn a rydd yn ngenau'r Morwr, yn ei awdl i'r Mor:—
"Druan gwr! nis medrwn gau—ar ochr
Y gwrychoedd a'r cloddiau;
Aethus son-mi fethais hau,
A ffaeliais drin ceffylau."
Ond ni bu mab fferm erioed, meddai un a'i hadwaenai yn dda, gymaint ei ofal am fod pedolau y ceffylau mewn cywair priodol; ac mor barod i alw sylw at unrhyw ddiffyg ynddynt, a chynyg ei wasanaeth i fyned â'r anifail cefnesmwyth at y gôf i gael carnwisg newydd. Dengys hefyd y dyfyniad canlynol o un o'i lyfrau ei fod yn llawn afiaeth a direidi diniwaid, fel pob bachgen, yn enwedig os bydd rhywbeth ynddo fo":—
YR wyf yn cofio i fy nhad wneud Corn Hirlas o gorn tarw, a'i alw yn "gorn cinio," a byddwn yn hoff iawn o fyned âg ef ar fy mant ar ben clawdd y "Wern Fach," pan gawn archiad o'r tŷ, i alw fy mrodyr a'r gweision i'w prydau bwyd-yr oeddwn yn meddwl bob amser fod rhyw nôd yn y corn hwnw tebyg iawn i frefiad llo, os na chenid ef yn iawn. "Y mae hyny yn beth digon naturiol, ebai fy nhad, "o achos y mae pob corn tarw wedi bod yn gorn llo; ond barnai Dafydd, fy mrawd, fod achos mwy uniongyrchol i'r corn swnio fel brefiad llo, hyny oedd am fy mod i yn ei ganu. Blinodd yr holl gymydogaeth yn fuan ar yr oernadau chwithig oedd yn d'od o fy nghorn, ac mi flinais inau arno gyda bod newydd-deb y tegan yn darfod, ac mi roddais waelod o ystyllen yn ei ben praff, a chorcyn potel bop yn ei ben main, ac fe'i gelwais drachefn yn gorn powdwr." Cymerais ef gyda mi i "dŷ'r crydd" i chware powdwr ac i saethu gwellt efo fy nghyfeillion. Rywsut neu gilydd, pan oedd y corn ar fainc y crydd, aeth gwreichionen o dân iddo, a bu agos iawn i un llanc, yr hwn oedd yn meddwl ei hun yn rhy dda i fod yn gobler, gael dyrchafiad trwy gorn y simdde. Fe gofiaf byth am y tro hwnw, ac am yr ymwared gwyrthiol a gawsom. Llosgodd un bachgen ei wyneb, nes crychodd ei dalcen fel "hen drigain. Diengais inau gyda llosgi fy nghlust, colli fy aeliau, a chyrlio fy ngwallt. Byth er y tro hwnw, y mae ynof arswyd greddfol yn erbyn powdwr gwn. Yr hanes diweddaf a gefais am y corn cinio a wnaeth fy nhad, yr hwn a wnes i yn gorn powdwr," ydyw ei fod yn awr ar fainc crydd, ac yn ol tynged y corn buelin, i newid ei enw, gelwir ef yn awr yn "gorn pâst; a dyna y defnydd a wneir ohono.
