Tudalen:Llyfr Nest OME.pdf/65

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

II—CORON PRYDAIN FAWR

YR oeddwn i yn gweld y brenin Edward y Seithfed yn gwisgo ei goron am y tro cyntaf. Coronid ef yn frenin gyda rhwysg anarferol yn hen fynachlog Westminster.

Yr oedd yn frenin, mae'n wir, er yr eiliad y bu Victoria farw. Y brenin yw y deddfroddwr, felly, rhaid fod rhywun ar yr orsedd o hyd yn ol cred y cyfreithiwr, onide, ni byddai cyfraith mewn grym. Ond yn ol ewyllys y bobl y mae hynny; oherwydd trwy ddeddf seneddol, nid trwy hawl, y ca neb y frenhiniaeth a'r goron.

'Teyrnasa'r brenin dros y frenhiniaeth ehangaf welodd y byd erioed,—estyn ei deyrnwialen dros fwy na deuddeng miliwn o filltiroedd ysgwâr, a thros fwy na phedwar can miliwn o bobl. Ymysg y rhain y mae hen wlad hanesiol y Pharoaid, a gwledydd heulog hen Fogoliaid India. Y mae dros hanner masnach yr holl fyd yn llaw Prydain Fawr.

Yr ydych chwi, Nest, wedi cael y fraint o weld baner cich gwlad yn cyhwfan uwch ben llu o'r gwledydd hyn. Anrhydeddwch y faner, fy ngeneth fwyn i, hen faner ardderchog ydyw. Nì chewch chwi ymladd dros eich gwlad, fel y cefais i, wrth nad ydych yn ddim ond geneth. Ond gollwch ei gwasanaethu mewn ffyrdd ereill. Cofiwch bob dydd, wrth ddweyd eich gweddi, eich bod yn un o ddeiliaid coron Prydain Fawr.

Y mae hefyd yn gartref eang rhyddid. Ni orfodir neb, o begwn i begwn, i fynd i garchar ond