"Oddeutu yr un adeg, yr oeddwn i, a phedwar o gymdeithion gyda mi, yn myned ychydig o ffordd tua'r hwyr, pan y meddyliais fy mod yn clywed yr un fath ganu. Gelwais ar fy nghymdeithion i arafu, neu sefyll i wrando; ond un o honynt, yr hwn ni choeliai y gallai y fath beth fod, a fynai fyned yn mlaen, gan ein gwawdio am ein hygoeledd. Ond yn y fan, daeth y sain yn fwy eglur a grymus, nes oeddym oll yn ei glywed yn amlwg. "Wel, Thomas, a glywi di ef yn awr?" ebe fi wrtho. Yntau nid atebodd. Gofynais drachefn; yntau a geisiai fy ateb, ond yr oedd wedi ei lwyr orchfygu, fel na allai sillebu gair. Yn mhen enyd, trwy fawr ymdrech, torai allan, "C-l-y-w-af, filoedd ar filoedd."
"Paham nad atebasit fi yn gynt ?"
"O! ni allaswn siarad, pe rhoisid i mi y byd i gyd."
Y cyfryw ydyw y darluniad a roddir o'r canu wybrenol hwn. Nid oes neb yn proffesu iddynt glywed dim geiriau, na gweled dim drychiolaethau. Yn unig, clywent seiniau lawer, o'r fath bereiddiaf, tra gwahanol o ran ei fwyneidd-dra i ddim daearol a glywsent erioed, er iddo fod, o ran dull, yn debyg i gynulleidfa fawr yn moliannu mewn hwyl nefolaidd.
Ni a wyddom i fugeiliaid Bethlehem glywed lluaws o lu nefol yn moliannu Duw, ar enedigaeth Tywysog bywyd; a gwyddom hefyd nad oes amgylchiad o fath hwnw i'w ddysgwyl byth mwy. Ymddengys, ar yr un pryd, mai peth mawr iawn yn nghyfrif Duw, a chan angylion Duw, ydyw dychweliad pechaduriaid; mae yn anfeidrol bwysicach nag un amgylchiad a gymer le dan haul. Nid oes dim o'i gyffelyb. Ac os unol ag ewyllys Duw ydyw rhoi arwyddion a rhyfeddodau o flaen dim a ddygwydd ar y llawr, sicr ydwyf mai o flaen adfywiadau crefyddol y gellir eu dysgwyl, gan mai achub pechaduriaid trwy weinidogaeth yr efengyl ydyw yr amcan mawr y gwasanaetha rhagluniaeth Duw i'w ddwyn i ben yn anad dim arall. Pan y cymerwn i ystyriaeth hefyd gynifer sydd o dystiolaethau gwahanol, gan rai a fu yn gwrando y cyfryw beroriaeth amryw weithiau, ac am amryw oriau; a'r dynion hyn yn ddynion call, geirwir, a phwyllog, mewn gwahanol siroedd yn Nghymru, yr ydym yn teimlo yn rhy wan i haeru yn eofn, mai twyll ac ofergoeledd ydyw y cwbl. Addefwn yn hytrach, mai ychydig a wyddom am weinidogaeth angylion, ac ysgogiadau y byd ysbrydol. Fe allai eu bod yn amlach eu rhif, ac yn agosach eu gwasanaeth, nag a feddyliasom. Da i ni, yn ddiau, wrth ystyried gwendid ein cnawd, fod y byd ysbrydol wedi ei gelu mor llwyr oddiwrthym; ond hwyrach mai nid ofergoeledd i gyd ydyw y syniad fod yr Arglwydd, dan ryw amgylchiadau neillduol, ac i ryw ddybenion penodol a doeth, yn gweled yn dda nesu ychydig ar y llen draw, a rhoddi i ddynion. marwol weled a chlywed pethau annhraethadwy, a hyny yn ol mesurau doethineb a daioni Duw, ac i'r graddau y gall cnawd eu dal. Yr ochr arall, y mae yn rhaid cyfaddef nad yw crediniaeth o'r fath arwyddion ddim yn erthygl yn ein credo, nac yn hanfodol i'n crefydd. Nid yw crediniaeth nac anghrediniaeth ddim o'r fath ganlyniad yn y peth hwn, ag i alw am ryw ymdrech egniol i brofi ei wirionedd na'i geudeb chwaith.
