"Oedd, 'nhad."
"Be' sy, John? " meddai fy mam ar unwaith.
"Dim byd."
"Oes, mae rhwbath yn bod. 'Fuost ti ddim yn ffraeo hefo John Lloyd?"
"Do."
"O'n wir? " meddai fy nhad. "A fìnna' wedi trefnu iti fynd yno eto nos Wenar."
"'Da' i ddim ar 'i gyfyl o eto," meddwn innau.
"Be' ddigwyddodd, 'machgen i?"gofynnodd Mr. Jones.
Adroddais hanes yr helynt. Ni ddywedodd fy nhad ddim, ond credwn i ar y pryd imi weld rhyw hanner gwên yn ei lygaid am eiliad.
"Mi ddeudaist yn iawn wrth yr hen lolyn gwirion," meddai fy mam. "Ond do, Mr. Jones?"
"Wel,' 'roedd hi'n anodd peidio â cholli amynedd, yr ydw' i'n siẁr. Aros di, pryd mae 'Steddfod Bethania, dywed?"
"Nos Ferchar, wsnos i heno, Mr. Jones."
"Wel, tyd di acw nos Wenar yn lle mynd at John Lloyd.
Mi awn ni drwy'r darn hefo'n gilydd, 'machgen i. Tyd tua hannar awr wedi chwech."
Curais wrth ddrws Mr. Jones y nos Wener ganlynol, a daeth Emrys, ei fachgen, i agor imi. Buasai Emrys a minnau yn yr ysgol hefo'n gilydd, ond erbyn hyn, euthum i i weithio i'r chwarel ac aeth yntau i'r Ysgol Ganolraddol.
"Tyd at Olwen a finna' i'r gegin am funud," meddai.
"Mae rhywun newydd alw i weld 'nhad."
Yr oedd y ddau, Emrys a'i chwaer, wrthi'n brysur yn gwneud eu tasg. Edrychais innau, yn glamp o chwarelwr bellach, braidd yn ddirmygus tua'r llyfrau ar y bwrdd.
"Be' wyt ti'n wneud, Emrys?"
"Latin."
"O? Iaith pwy ydi honno, dywed?"
"'Wn i ddim, wir, John. Iaith pobol ers talwm, medda' 'nhad."
Gŵyrais uwchben y llyfr a oedd o'i flaen, gan ddangos ag osgo ac edrychiad nad oedd gennyf lawer o feddwl o fechgyn a wastraffai eu hamser hefo iaith 'pobol ers talwm'.
"A be' ydach chi'n wneud, Olwen?"
