ei morwyndod gwyw i'r uchel swydd o'i yrru ymaith i'w ffordd a'i fyd ei hun.
Y cam cyntaf a gymerodd Rosie oedd talu ymweliad â'm tad, trysorydd y capel, a digwyddwn innau fod yn y tŷ ar y pryd.
"Dŵad i'ch gweld chi ynglỳn â'r capel, Robert Davies," meddai yn ei ffordd gyflym, gymhenllyd, gan frathu pob gair.
"Eisteddwch, Miss Hughes," meddai fy mam.
"Thanciw."
"'Roedd yn ddrwg gynno' ni glywad am eich profedigaeth chi, Miss Hughes," meddai fy nhad, mewn tôn a awgrymai mai rhyddhad iddo oedd deall i'w mobryd, yr hen Edith Hughes, ymdawelu ar ôl ei holl swnian.
"Ia, auntie druan, poor dear. Ond 'roedd hi bron yn seventy-nine, you know, ac wedi cael bywyd reit happy. Amdani hi yr oeddwn i eisio'ch gweld chi, Robert Davies." "O?"
"'Rodd hi'n well off, as you know, ac mae hi wedi gadael 'i harian i mi. Am imi edrach ar 'i hôl hi ers blynyddoedd, of course."
"Mi wnaethoch chi eich gora' iddi hi, Miss Hughes," meddai fy mam.
"'Ron i'n ffond o'r hen lady ac yn falch o'i chwmni hi ar ôl i father druan farw. Poor father, 'roedd o'n meddwl y byd o'r hen gapel, ond oedd, Robert Davies?"
"Mae hi'n golled inni ar 'i ôl o, Miss Hughes. Cyfrannwr hael iawn—fel chitha', o ran hynny."
Colled ar ôl arian Ifan Hughes, y groser, a olygai fy nhad, gan mai gŵr di-asgwrn-cefn a hollol ddiddychymyg a fuasai ef, un â'i athrylith yn cael llawn fynegiant mewn pwyso te a naddu cig moch. Gadawsai yntau rai miloedd o bunnoedd i Rosie, a rhwng y ffortiwn honno ac arian ei modryb, yr oedd hi, bellach, yn bur gyfoethog.
"Meddwl yr oeddwn i, Robert Davies, y liciwn i roi rhyw hundred pounds o arian Anti Edith i'r capel. Mi wn i y buasai hi a father yn hoffi imi wneud hynny, d'you see."
"Wel, wir, Miss Hughes, " meddai fy nhad, "fe fydd y brodyr yn falch iawn. 'Dydi'r sefyllfa ariannol ddim yn rhy lewyrchus fel y gwyddoch chi."
