"'Ydach chi'n siŵr y medrwch chi ddringo'r Neidr, 'nhad?"
"'I ddringo fo? Medra' i, medra'."
Canodd corn y chwarel pan oeddym ar waelod y llwybr, a chwarddodd fy nhad i guddio'i siom.
"Wel, be' ddwed Ifan Môn, 'rŵan, fachgan? 'Chawn ni ddim clywad diwadd hyn gynno fo, 'gei di weld. Tyd, rhag ofn y bydd y Stiward o gwmpas."
Ond haws oedd dweud "Tyd" na brysio i fyny'r Neidr, a chymerodd ryw hanner awr inni ddringo'n araf i'r bonc. Arhosai fy nhad bob rhyw ugeinllath, gan gymryd arno syllu ar ogoniant y llyn a'r dolydd a'r pentref islaw ac ar lonyddwch cadarn y mynyddoedd pell. Anadlai rhwng pob gair wrth sôn am yr olgyfa.
"'Welis i mo'r hen lyn 'na yn edrach mor grand erioed, fachgan . . . Naddo, wir . . . Naddo, 'rioed."
Dyna ddringo rhyw ugeinllath eto, ac aros wedyn i bwyso ar glawdd y llwybr.
"Pwy bia'r cwch acw ar ganol y llyn, John? "
"Now Morgan, 'fallai."
"Dim peryg'. 'Dydi Now ddim wedi rhoi tro eto, mi elli fentro . . . Ddim wedi rhoi tro . . . Rhy gynnar i Now."
Daethom i'r bonc o'r diwedd, a gwenodd fy nhad wrth daflu ei olwg ar hyd-ddi ac i gyfeiriad y twll a'i greigiau serth y tu draw iddi. Cyflymodd ei gamau, er bod ei anadl yn fyr a llafurus erbyn hyn. Galwodd llais o'r cwt-pwyso, a daeth Ffowc Roberts, y pwyswr, i'r drws i'n cyfarch. Anafwyd Ffowc yn o ddrwg yn y rhyfel, a phwyso oedd ei waith ers rhai blynyddoedd bellach. Ond er ei fod o hyd mewn poenau yn ei gefn a'i goes, yr oedd yn un o'r dynion siriolaf yn y chwarel.
"Helô, pwy ydi'r hogyn 'ma sy hefo ti, John? "gofynnodd imi. "Newydd adael yr ysgol, ia? Diawch, mae gynno fo drowsus melfared go glytiog i ddechra' gweithio hefyd, fachgan! Hen un 'i daid, 'fallai."
Chwarddodd fy nhad, ond gwelai Ffowc a minnau ei fod yn crynu yn oerfel y bore.
"Tyd â'r hogyn i mewn i'r cwt 'ma am funud, John," meddai Ffowc, gan hercian drwy'r drws o'n blaen. "Cwt-pwyso ydi, hwn, 'machgan i, " meddai wrth fy nhad wedi
