Y FEIRNIADAETH,
GAN Y PARCH. OWEN JONES, LLANDUDNO.
————————————
At Aelodau y Pwyllgor.
Foneddigion, -Dywenydd genyf allu eich hysbysu fod pump o gyfansoddiadau wedi dyfod i'm llaw eleni ar “Enwogion (hen a di weddar) Sir Feirionydd, a phob un o honynt yn rhai canmoladwy; ond gan nad oes gwobr wedi ei darparu na'i haddaw ond i un o'r ymgeiswyr, y mae yn ofynol i ni geisio cael allan pa un o honynt a ragora , a hyn a wnawn yn gyfiawn hyd eithaf ein gallu.
Y cyntaf a ddaeth i'n llaw, ac o dan ein sylw, yw yr un a danysgrifiwyd â'r ffugenw "Gwyddno." Y mae yr awdwr hwn wedi myned trwy lafur mawr i wneyd casgliad tra chyflawn o "Enwogion hen a diweddar Sir Feirionydd,” ac wedi cymeryd gofal i ysgrifenu ei draethawd yn lanwaith a threfnus; ac ar derfyn pob erthygl, dyry gyfeiriad manwl a gonest at yr awduron, o weithiau pa rai ei cymerasai, ac arwedd arall sydd yn ychwanegu at werth ei gyfansoddiad ydyw y “Mynegai,” a attodwyd ar ei derfyn.
Yr ail gyfansoddiad a dynodd ein sylw oedd yr eiddo un a ymgyfenwai "Meliomanum." Y mae hwn eto yn gyfansoddiad galluog, ac oddeutu yr un faint a'r un blaenorol; ond nid yw yn agos mor ddestlus ei drefniad a'r eiddo “ Gwyddno. " Yn wir, ymddengys i mi fod yn "Meliomanum" allu a'i gwnelai yn draethawd da, pe y cymerai ychydig mwy o bwyll a gofal am drefnusrwydd; ond er fod rhanau o'r cyfansoddiad yma yn dra swynol, nis gellir canmol na chymeradwyo ei arddull gwmpasog, a'i lythyraeth wallus. Wrth ddarllen darnau o'r gwaith hwn, nis gallwn lai na gresynu am na buasai yr awdwr wedi cymeryd mwy o bwyll a gofal i'w ysgrifenu, gan fy mod yn gwbl argyhoeddedig y buasem yn cael gwell cyfansoddiad ar y testyn ganddo na'r un a ddaeth i law, pe y buasai efe wedi cymeryd cymaint o drafferth i ddarparu erbyn y gystadleuaeth ag a gymerodd ei gydymgeiswyr.
