Bu'r enwau yn enwau anrhydedd, yna daethant yn llysenw; yn awr nid ydynt y naill na'r llall."
"Pam y mae mor ychydig o feirdd ym Mawddwy rhagor fu? Mae yma lai o ganu a difyrrwch o lawer."
"Un rheswm yw ysbryd gweithgar goludgarol yr oes. Ond ni fu Mawddwy erioed heb feirdd. Un o'i beirdd hi ganodd, yn oes ein tadau, un o emynnau goreu'r iaith Gymraeg,-"O tyn y gorchudd yn y mynydd hyn." Athrylith Tafolog, yn ein hoes ninnau, oedd y fwyaf tarawiadol yn llenyddiaeth Cymru am allu i ddarlunio'n eglur ac yn fyw; rhyfeddem at dlysni a cheinder iaith pan fyddai ef yn ei defnyddio. Ac y mae beirdd yn aros ym Mawddwy, er fod ei rhydd-ddalwyr yn prinhau, a'i hen aelwydydd yn mynd yn anghyfannedd y naill ar ol y llall.
Aethom i edrych am hen gyfaill i'w annedd brydferth ar ochr y bryn gerllaw. Wedi gwers am fynd i'r gwesty yn lle mynd yno, cawsom lawer iawn o hanes hen Lan ym Mawddwy. Yr oedd ef wedi gweled llawer tro ar fyd, ac yr oedd ei feddwl yn llawn o bethau newydd a hen.
"Bydd pob cynhebrwng ym Mawddwy yn un mawr iawn oni fydd?"
"Bydd yn siwr. Bydd dau o bob ty braidd ymhob un. 'Faint aiff,' ebe pob teulu, faint o honyn nhw oedd yn ein claddedigaeth ni?' Byddant yn rhoi'r arian ar y garreg offrwm, neu ar raw'r clochydd. Byddai'r teulu cyfnesaf i'r corff yn sefyll wrth y garreg offrwm, a byddai'r un wrth eu clochydd yn talu diolch i bob henwau."
