Neidio i'r cynnwys

Tudalen:Tro yn Llydaw.djvu/135

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

Nid oedd gennym ond diwrnod i fyned ar hyd gororau Llydaw o Vannes i St. Malo, y lle y cychwynasom ohono. Ac felly, yn y tren y buom y rhan fwyaf o ddydd hir-ddydd haf. Yr oeddym erbyn hyn a'n hwynebau tuag adref, ac yr oedd Ifor Bowen yn bloeddio canu, pryd bynnag y byddai'n effro, -

"Y mynydd, y mynydd i mi,"

neu

"Yn y môr y byddo'r mynydd
Sydd yn cuddio bro Meirionnydd.”

Bryniau; meysydd oddiamgylch amaethdai bychain; genethod yn gwylio gwartheg a geifr; gwlad garegog eto, tywarchen deneu ar y cerrig, fel croen wedi ei dynnu'n dyn dros benglog; Questenberg, a ffordd dros y gwastadedd tua Phlwy Ermel ; geneth a throell, a gwastadedd eang distaw y tu ol iddi; Malansac, a gwynt ystorm yn ei choed; St. Jacut, gwastadedd, a bryniau'n ymylon pell iddo, a melinau gwynt arnynt; coed a thai uchel fel hesg ar y gwastadedd digysgod unig; cors eang ; Rennes fawr boblog ; daear frasach, gwlad gyfoethocach; tatws, gwenith, grawnwin, coed, dyna welwn trwy ffenestr y tren cyn hepian a chysgu ar y dydd hir, a chlywed gwaeddi Dôl, a deall ein bod o'r diwedd wedi cyrraedd Dôl yn Llydaw.

Cawsom aros teirawr yn Nôl. Aethom trwy'r stryd hir a'r farchnad foch i'r hen eglwys, a meddyliwn, wrth edrych ar ei mawredd syml, fod tri cyfnod wedi bod yn hanes meddwl Cymru,

1. Cyfnod ymhyfrydu mewn mawredd adeiladau, cyfnod adeiladu'r bwâu a'r ffenestri sydd eto yn deffro ein hedmygedd wrth weled hen furddynod fel Tintern.
2. Cyfnod ymhyfrydu ym mawredd a thlysni natur; y goedwig ydyw teml Dafydd ap Gwilym, a'r ehedydd ydyw ei gennad at Dduw.
3. Cyfnod ymhyfrydu mewn meddyliau,- gweled yr ysbrydol, ac anghofio'r allanol.