"'Welsoch chi benci yr un fath â fo 'rioed ?" rhuodd Owen Gruffydd.
"Naddo, wir," atebodd Dafydd. "Dim ond un," chwanegodd dan ei anadl.
"Hannar cant o bunna'! A chael pregethu ar y Sulia'!
A thalu dim ond rhyw ddeuddag swllt yr wythnos am 'i lety!
A'r ysgol yn costio dim ond pumpunt y flwyddyn gyntaf a llai yr ail flwyddyn ! Be' haru'r hogyn? Tria bwnio synnwyr i'w ben o, da chdi, Emily."
"Waeth i chi heb â gweiddi, 'Nhad. 'Wnewch chi ddim ond 'styrbio'ch hun."
"O'r gora', mi gaea' i fy ngheg. 'Ddeuda' i ddim gair pellach. Gadewch iddo fo i'w grogi. Gadewch iddo fo wlychu at 'i groen yn yr hen chwaral 'na. Gadewch iddo fo rynnu yn y wal drwy'r gaea'. Gadewch iddo fo 'studio tan hannar nos a magu'r diciâu yr un fath â hogyn Harri Hughes. Gadewch iddo fo
"'Rwan, 'Nhad."
Tawelodd yr hen ŵr a dychwelodd yn rwgnachlyd i'w gadair.
"Os na sgwennith o i'r Bala heno nesaf," meddai, "mi fydda' i'n gyrru gair yn 'i le fo."
"Os na chymeri di'r ysgoloriaeth 'ma, Now bach, y nesa' ar y rhestr fydd yn 'i chael hi," oedd dadl Dafydd. "Ac efalla' fod. gan hwnnw ddigon o fodd i wneud yn iawn hebddi."
"Mi basia' i i'r Coleg heb gymorth un cyfaill di-enw, Dafydd.
Ne' mi fodlona' ar aros yn y chwaral."
"Estyn y llythyr 'na imi, Emily," meddai Owen Gruffydd.
Ac wedi iddo'i ddarllen, "Ddwy waith mae o'n defnyddio'r gair 'Ysgoloriaeth'." Rhythodd ar Owen. "Nid unwaith, ond dwywaith."
"Felly'r oeddach chi'n deud, Taid."
""Yn cynnyg Ysgoloriaeth'... 'Cynhigir yr Ysgoloriaeth." Be' fedra' fod yn blaenach?"
Aeth y siarad ymlaen ac ymlaen, ac Owen Gruffydd yn dod
