Cysegredig
er coffadwriaeth am
HUGH JONES (Erfyl)
Mab ieuengaf
Evan ac Elizabeth Jones
gynt o Gaerbachau
yn y plwyf hwn
hunodd mewn tangnefedd
Mai 25, 1858,
Yn 69 mlwydd oed.
Huna isod wiw hanesydd,—Erfyl,
Prif fardd ac athronydd;
Gŵr o ddawn, gwir dduwinydd,
Hyd y farn ei glod a fydd.
Mae rhai'n dweyd fod Robert gystal bardd a'i frawd," ebe un o ddoethion y pentre am frawd Derwenog. Nid rhyfedd gennyf y dywediad wedi darllen yr englyn hwn ar fedd Jane Griffiths, Pant y Gaseg, fu farw'n fam ieuanc un a deugain oed, yn y flwyddyn 1882,——
"Yma'n dawel, am noson—hir hynod,
Yr huna mam dirion;
I wlad o hedd galwyd hon,
O'i chur, i wisgo'i choron."
Dau fab Cwm Derwen yw James Roberts (Derwenog) a'i frawd Robert. Yn uchel i fyny yng nghwm Nant yr Eira, i gyfeiriad Llanbrynmair, y mae Cwm Derwen. Nid rhyfedd y telir teyrnged uchel i athrylith y brodyr; y maent yn byw yn y cwm mwyaf meddylgar a darllengar, er ei uched ac er ei erwined, yn sir Drefaldwyn. Dyma englyn eto o waith Derwenog, oddiar fedd Evan Roberts, Dolau, diacon Beulah, fu farw'n un ar bymtheg a deugain oed, yn 1888,—
"Ysbeiliwyd eglwys Beulah—o allu'r
Gweddillion sydd yma;
Er hyn deil yr enw da
Tra erys Nant yr Eira."
