Arweiniai'r ffordd ar i fyny yn awr, a chyrhaeddwyd ei thrum uchaf. O'r fan honno cawsom olwg ar gwm cul, nid annhebyg i gwm Llanfihangel-y-pennant, ac afonig fechan yn rhedeg trwyddo a ffermdy yn y pen uchaf iddo mewn lloches glyd, a'r haul yn tywynnu'n hyfryd arno. Yr oedd y gwyrddlesni yn y coed a Mai yn y gwrychoedd, a'r fuches mewn cae'n agos i'r tŷ yn gorweddian yn gysglyd gan gnoi ei chul. Gadawyd y ffordd yn awr am lwybr a oedd yn arwain at y tŷ trwy'r gweirgloddiau. Cyn pen hir curem wrth y drws a oedd yn hanner agored, a llais yn dywedyd, "Jim, dos, ngwas i, mae rhywun wrth y drws", ac fe adnabûm y llais. Beth oedd ei syndod pan euthum i mewn, ac yn enwedig pan welodd fy nghydymaith. Wrth y ford de yr oedd ef a'r gwas a'r forwyn a Jim, y gwas bach. Gwnaed lle i ninnau'n dau wrth y ford, a chyfranogasom o'r bwyd, a mi gydag awch.
Ar ôl y te ymwahanwyd a phawb at eu gorchwyl, a minnau a meistr y tŷ i'r aelwyd am ymgom. Gymaint o holi fu ar ein gilydd yn ystod yr ymgom, a holi helyntion hen gyfeillion, a chant a mwy o bethau tebyg.
Ar ôl yr ymgom fe aethom allan, ef a minnau, ac ef a'i wn dan ei gesail, a Phero wrth ei sawdl. O hir rodio daethpwyd at glwyd ac adwy, ac fe aeth ef yn ddistaw yn ei flaen gyda'r gwrych a'r ci yr un mor llechwraidd yn ei ddilyn. O edrych dros y cae gwelwn gwningen yn pori yn ymyl ysgallen heb fod yn nepell oddi wrthyf. Codai'n fynych ar ei dwy droed ôl i glustfeinio. Troai ei chlustiau i bob cyfeiriad ac weithiau yn wrth-groes i'w gilydd. Yna, plygai drachefn i bori a'i chlustiau yn wastad-dynn ar ei chefn. Yr oedd y ddwy glust fel dau beriscop yn sgubo dros y maes am yr arwydd lleiaf o berygl. Toc, wrth geisio mynd dros y clawdd fe syrthiodd yr heliwr, ac ar amrantiad dyna'r gwningen yn taro ei dwy droed flaen ar y llawr a dwsin neu chwaneg yn ffoi am eu hoedl i'w tyllau yn y clawdd. Y gwningen a wyliwn oedd y sentinel. Ni welais yr un arall yn clustfeinio fel hi, er bod dwsin neu ragor o hyd golwg. Taro'i dwy droed flaen ar y llawr oedd y rhybudd i'r lleill.
Dychwelwyd i'r tŷ yn waglaw, ac yno'r oedd ficer y plwyf wedi dyfod i ymweld â'r teulu. Hynafgwr oedd ef yn byw bywyd tawel a gwasanaethgar, a thŵr o gadernid ydoedd i'r
