Tro Trwy'r Gogledd/Cynhwysiad

Oddi ar Wicidestun
Rhagymadrodd Tro Trwy'r Gogledd

gan Owen Morgan Edwards

Blaenau Ffestiniog



CYNHWYSIAD.

I. BLAENAU FFESTINIOG

Cartref llafur. Yr Arennig. Traws Fynydd. Ffestiniog. Stryd Ffestiniog. Y cip olwg cyntaf ar chwarel. Chwarel y Llechwedd. Y streic. Y Foty a Bowydd. Teimladau dyn gwlyb. Dan y ddaear. Neillduolion y chwarelwyr.

II. Y PERTHI LLWYDION

Trwy Gwm Tir Mynach. Y Gellioedd yn y gaeaf, ac yn yr haf. Cerrig y Drudion. Ffordd Hafod Lom. Y Perthi Llwydion. Edward Morris, a'i gân; apelio at uchelwyr. Glan y Gors. Chwyldroad 1649 a Chwyldroad 1789; Edward Morris a John Jones. Chwerthiniad Dr. Edwards. Pentre Foelas.

III. O GYLCH CARN FADRYN

Pwllheli. Rhyd y Clafdy, Carreg hanesiol. Carn Fadryn. Nanhoron, Bedd Robert Jones Rhos Lan. Cartref Ieuan o Leyn. Ty Bwlcyn. Madryn.

IV. HARLECH

Cartref Bardd Cwsg. Castell Harlech. J. R. Jones o Ramoth. Adar Rhiannon a Brain Harlech. Cwmni ar y rhiw. Cipolygon ar hanes.

V. TY'N Y GROES

"Byddigions" y Bermo. Siwrne i le heb hanes iddo. Y Bont Ddu. Y Fanner. Ty'n y Groes a'i olygfeydd. Y Rhaeadr Du. Mynwent y Ganllwyd.

VI. LLAN YM MAWDDWY Bwlch y Groes a'i adgofion. Tydecho Sant a Maelgwn Gwynedd. Ty Simon Sion Prys. Price o Fawddwy. Hen arglwyddiaeth; rhent arglwydd. Tafarn yr Haul. Tri chyfarfyddiad.

VII PEN Y BRYN

Dringo'r Berwyn. Y lleisiau glywodd John Ceiriog Hughes. Y mynyddoedd. Pen y Bwlch. Nant y Glog. Gŵr Pen y Bryn. Ceiriog,—ei naturioldeb a'i onestrwydd; llais Cymru.

VIII. BRYN MELYN

Cartref J. R. Jones o Ramoth. Yr Aran ac afon Twrch. Golygfeydd mynyddig. Pwll Cynhybryd. Cynllwyd.

IX. ADFYFYRION

Esgusawd yr ysgrifennydd,—"Mae'r oll yn gysegredig."

Y DARLUNIAU.

Tynnwyd y darluniau hyn, oddigerth ychydig a nodir, gan y diweddar John Thomas, Cambrian Gallery, Lerpwl. Yr oedd hanes a llenyddiaeth Cymru'n ddyddorol iawn i Mr. Thomas; a phan ymwelai â gwahanol ardaloedd Cymru, mynnai ddarlun o bob gŵr enwog ac o bob lle hanesiol.

DARLUNIAU DALEN LAWN.

Cornel ym Mlaenau Ffestiniog. Wynebddarlun.
Un o'r fyrdd i Ffestiniog
Y Chwarel adeg Streic[1]
Stryd Fawr y Bala
Pentref Cerrig y Drudion
Carn Fadryn a Thy'n y Pwll[2]
Madryn
Castell Harlech
Un o Strydoedd Nefyn
Dan gysgod y mynydd, Ffestiniog
Eglwys Llan ym Mawddwy
Cornel o'r hen Lan ym Mawddwy[3]
Pen y Bryn, Llanarmon
Hen Bont y Pandy


DARLUNIAU PEN DALEN

Ym Mlaenau Ffestiniog
Tafarn to brwyn, Cerrig y Drudion
Y Garn
Harlech a'r Castell
Broom Hall
Pen Bwlch y Groes
Nanhoron
Y Cwm Croes[4]


Nodiadau[golygu]

  1. Gwawl-arluniau gan yr awdwr.
  2. Gwawl-arluniau gan yr awdwr.
  3. Sketch gan S. Maurice Jones, oddiwrth wawl-arlun gan yr awdwr
  4. Gwawl-arlun gan yr awdwr.