Gwaith Dewi Wyn/Cynhwysiad

Gwaith Dewi Wyn

gan Dafydd Owen (Dewi Wyn)

golygwyd gan Owen Morgan Edwards

Cynhwysiad.

MOLAWD YNYS PRYDAIN. Awdl Molawd Ynys Prydain,
a'i Hamddiffyniad rhag cenedl estron. [Cyfansoddwyd ar destyn y Gwyneddigion, 1805.]
I. Prydain. Annerch yr Awen. Amrywiaeth,—dyffryn, mynydd,
gardd, ffrydlif, rhaeadr, afon. Anifeiliaid. Trigolion
II. Hen Brydain. Hu Gadarn, Derwyddon, athrawon, saint, diwygwyr. Y Beibl Cymraeg.
III. Amddiffynwyr Hen Brydain. Caswallon, Caradog, Buddug, Arthur, Llywelyn, Owen Glyn Dŵr.
IV. Ein Prydain ni. Ei nerth. Dysg a Gwybodau. Gwaith a masnach.
Haelioni Cymdeithasau Llundain.
V. Amddiffynwyr ein Prydain ni. Y Môr a'i wyr,—Nelson, Cornwallis. Llaw Duw.
Gweddi'r Bardd.

ARWYRAIN AMAETHYDDIAETH.
[Ar destyn Eisteddfod Porthmadog, 1811.]
Cyfarch yr Awen. Dyddiau'r Cread. Gardd Eden. Llafur
Adda. Y Diluw. Hen Genhedloedd Amaeth. Amaethyddiaeth yn
newid wyneb y ddaear. Ei llawforwynion,—Fferylliaeth,
Dyfais, Llongwriaeth. Hu Gadarn, Coll. Wyneb Cymru'n
newid,—plannu coed, sychu'r môr. Trem ar olud Cymru.
Gair dros yr Amaethwr. Mis Medi. Amaethyddiaeth a Rhyfel.
Bara y Bywyd.

AWDL ELUSENGARWCH.
[Ar destyn y Gwyneddigion, Eisteddfod Dinbych, Hydref 6, 1819.]
Gwrthddrychau Elusen. Duwies Elusengarwch. Haelioni
Duw yn esiampl i ni. Brawdoliaeth dyn. Fewythr Wiliam.
Gwaith Elusen. Elusen a degwm, Duw a'r gweddwon.
Dysgeidiaeth Crist. Y cybydd. Yr Eglwys fore. Elusen
Crist. Elusengarwch yn dod i Brydain, cariad

ati, ei hadnoddau, Duw'n drysorydd, Treth y Tlodion,
Sior III. Elusengarwch yn mynd o Brydain i'r Dwyrain yn
ol.—Cydymdeimlad â'r Gorthrymedig, y Feibl Gymdeithas, yr
Efengyl. Caethwasiaeth i ddarfod.-Wilberforce. Howard, Carey.
Anghyfiawnder i ddarfod. Cyni'r gweithiwr. Cyffes y Bardd

GRUFFYDD DAFYDD O FRYNENGAN

AWDL CYFARCH Y GWEITHWYR, Ionawr, 1820.
Plannu coed. Gwerth coed.

BEIRDD CYMRU.
I. Cof Goronwy Owen.
II. Beddargraff Dafydd Ddu Eryri.
III. Cyfarch Eben Fardd.
IV. Wrth ddarllen Salmau Nicander.

ENGLYNION PONT MENAL.

TORRI SYLFAEN MORGLAWDD MADOG.

OES DYN AC ANGAU.

BREUDER OES DYN.

Y BARDD EI HUN.
I. Portread.
II. Wrtho ei hun.
III. Deg ar hugain oed.
IV. Englyn at y meddyg.
V. Mewn afiechyd.
VI. Adolygu ei fywyd.
VII. Mewn gwell profiad 110

Y Darluniau.

DEWI WYN, O'r darlun ym "Mlodau Arfon," 1842.
"Dygaf brif enwau digardd,—
Amaethon boddlon, a bardd."

CARTREF DEWI WYN—.S. MAURICE JONES.

Y RHAEADR — O ddarlun o Raeadr Mynach gan y CAPTEN BATTY.
"O'r creigiau, mewn parthau pur.
Ymdreiglaw mae dw'r eglur.
Elfen deneu, ysplenydd,
Lyfndeg, yn rhedeg yn rhydd."

Y GAERWEN fel y mae—O wawl arlun gan JOHN THOMAS.
A'i ddyled, fel Addolydd,—i ei Naf
Wedi cynhaeaf wneyd can newydd."

Y GWEITHIWR—ARTHUR E. ELIAS.
"Noswylio yn iselaidd,
A'i fynwes yn bres oer braidd:
Ba helynt cael ei blant cu.
Oll agos a llewygu?"

FFORDD MAUGHAN—O wawl arlun gan JOHN THOMAS.
"A da'r cof wedi'r cyfan,
Maughan am goed, minnau am gân."

PONT MENAI—O ddarlun gan H. GASTINEAU.

BEDD DEWI WYN, ym mynwent Llangybi—O wawl arlun gan OWEN EDWARDS.

"Er uniawn rodiad ar nen anrhydedd,
Awen oreunaws—egni a rhinwedd;
O dan y gweryd ei hun y gorwedd
Ein Dewi enwog, hynodai Wynedd;
A'i ddawn mawr (pwv ddyn a'i medd-a gollwyd,
Y bardd a fwriwyd i bridd o'i fawredd."
—JOHN THOMAS.

Nodiadau